Μυθολογία
01
Τροία
… πως τόσος πόνος τόση ζωή
πήγαν στην άβυσσο
για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη…
- Γ. Σεφέρης, - Ελένη -
Η ομορφότερη γυναίκα του αρχαίου κόσμου, η ωραία Ελένη,
που έγινε αιτία του Τρωϊκού πολέμου, ήταν κόρη του Δία και της Λήδας,
στην οποία ο Δίας παρουσιάστηκε σαν κύκνος και αδελφή των Διόσκουρων
Κάστορα και Πολυδεύκη, και της Κλυταιμνήστρας.
… Αλλά κι αν τον κρατάν μακριά σου ξένοι τόποι,
πόλεμοι μακρινοί και οι Σκύλλες και οι Σειρήνες,
απ’ την ψυχή του δεν το σβήνουν ούτε κείνες
τ’ ολάσπρο φως του στοχασμού σου, ω Πηνελόπη!
- Κωστής Παλαμάς
… Τρομαγμένη, ακουμπώντας τη ράχη της στον τοίχο, μια δικαιολογία ζητούσε,
μια προθεσμία ακόμη λίγου χρόνου, να μην απαντήσει,
να μην προδοθεί…
- Γιάννης Ρίτσος - Η απόγνωση της Πηνελόπης -
… Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να 'ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις…
- Κωνσταντίνος Καβάφης –Ιθάκη -
… Ποιος είναι λοιπόν ο δρόμος της φυγής και πώς θα τον ακολουθήσουμε.
«Κλείνοντας τα μάτια» άλλαξε την όρασή σου και ξύπνα μιαν άλλη, που ενώ την έχουν όλοι,
λίγοι τη χρησιμοποιούν…
- Πλωτίνος, - Ἑννεάδες -
Πυθία ήταν η εκάστοτε Πρωθιέρεια ή Αρχιέρεια του Θεού Απόλλωνα στο Μαντείο των
Δελφών η οποία, ευρισκόμενη σε έκσταση, μετέφερε τη χρησμοδότηση του Θεού προς τον
ενδιαφερόμενο με τρόπο συνήθως λακωνικό, δυσνόητο και αινιγματικό.
… Αυτά μας γλυκολάλησαν κι εγώ όλο λαχταρούσα
ν' ακούσω, και τους έγνεφα τους άλλους να με λύσουν, μα εκείνοι πέσαν στο κουπί κι ομπρός γοργοτραβούσαν…
- Ομήρου Οδύσεια
… ΕΡΜΗΣ: Γεια σου, βοσκόπουλο. Ο ∆ίας προστάζει να γίνεις κριτής στην οµορφιά των τριών
θεών και το βραβείο του διαγωνισµού θα το µάθεις άµα διαβάσεις τι γράφει επάνω στο µήλο.
ΠΑΡΗΣ: ∆ος µου το, να δω τι λέει: Η ΟΜΟΡΦΗ, γράφει, ΑΣ ΤΟ ΠΑΡΕΙ. Μα τούτες όλες είναι το ίδιο όµορφες και δεν είναι εύκολο πράγµα να κρίνει κανείς...
- Λουκιανός - Θεών διάλογοι -
Η όμορφη κόρη του βασιλιά της Τροίας Πρίαμου που μάγεψε τον Θεό Απόλλωνα, που αφού της δίδαξε την μαντική τέχνη εκείνη τον απέρριψε. Για τιμωρία της κανένας δεν την πίστευε
έστω κι’αν προμάντευε σωστά.
… Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα
για ένα λινό κυμάτισμα για μια νεφέλη
μιας πεταλούδας τίναγμα το πούπουλο ενός κύκνου
για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη…
- Γ. Σεφέρης, - Ελένη -
… Ποιός την ψυχή μάς άγγιξε; και ποιός την απαλαίνει
την αναπνιά στα σπλάχνα μας, κρυφά, σα βρεφική;
“Από τις Πύλες τις Σκαιές, αργοπερνά η Ελένη,
κι οι γέροι ορθοί σηκώνονται μπροστά της, σκεφτικοί!…
- Άγγελος Σικελιανός - Ο Ύμνος στην Ελένη -
… Σαν κόσμημα λάμπει το αντάμωμα των δύο πολυποθημένων συζύγων.
Και η Παλλάδα σοφίζεται μακρόσυρτη τη νύκτα, που την κράτησε στα πέρατα
του κόσμου, ώσπου νάρθει από την άκρη του ουρανού η ροδοδάκτυλη αυγή…
- Ομήρου Οδύσεια
… Τον άντρα τον πολύτροπο πες µου, θεά,
που χρόνια παράδερνε, σαν πήρε της Τροίας
τ’ άγιο κάστρο, κι ανθρώπων γνώρισε πολλών
τους τόπους και τη γνώµη…
- Ομήρου Οδύσσεια
Κατά τον Πορφύριο η ομηρική σκηνή της μεταμόρφωσης των συντρόφων του Οδυσσέα από την Κίρκη συμβολίζει την μετενσωμάτωση των ψυχών σε μορφές που αντιστοιχούν στην
προηγούμενη ζωή τους, ενώ η Κίρκη με βάση την ετυμολογική ερμηνεία του ονόματός της,
εξομοιώνεται αλληγορικά με την κυκλική επαναφορά των αναγεννήσεων των ψυχών.
… Τίποτε στην Τροία - ένα είδωλο.
Έτσι το θέλαν οι θεοί.
Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε
σα να ήταν πλάσμα ατόφιο κι εμείς
σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια…
- Γ. Σεφέρης - Ελένη -
Πολύ κουράστηκε - τί να τις κάνει πια τις δόξες; - φτάνει.
Καλά τους γνώρισε τους εχτρούς και τους φίλους - φίλοι τάχα -
πίσω απ’ το θαυμασμό και την αγάπη, δικά τους συμφέροντα κρύβαν,
δικά τους ύποπτα όνειρα οι παμπόνηροι, οι αθώοι…
- Γιάννης Ρίτσος (Λέρος, 19.ΙΧ.68) - Ο Αχιλλέας μετά θάνατον -
… στην Κύπρο τη θαλασσοφίλητη
που έταξαν για να μου θυμίζει την πατρίδα,
άραξα μοναχός μ' αυτό το παραμύθι, αν είναι αλήθεια πως αυτό είναι παραμύθι,
αν είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι δε θα ξαναπιάσουν
τον παλιό δόλο των θεών…
-Γ. Σεφέρης –Ελένη-
Ο Πάρης, γιός του βασιλιά της Tροίας Πριάμου, κλήθηκε από την Εριδα να δώσει το μήλο σε
όποια Θεά από τις τρείς -Aθηνά, Hρα, Αφροδίτη- θεωρούσε πιο όμορφη.
Η κάθεμια τους υποσχέθηκε στο θνητό Πάρη από ένα δώρο: η Hρα υποσχέθηκε να τον κάνει απόλυτο βασιλιά της γης, η Aθηνά έταξε να τον κάνει τρανό πολεμιστή και η Aφροδίτη την ομορφότερη γυναίκα του κόσμου, την Eλένη.
… Αυτά μας γλυκολάλησαν κι εγώ όλο λαχταρούσα
ν' ακούσω, και τους έγνεφα τους άλλους να με λύσουν, μα εκείνοι πέσαν στο κουπί κι ομπρός γοργοτραβούσαν…
- Ομήρου Οδύσεια
… Στις αμμουδιές θυμήσου οι πεθαμένοι
Καθώς περνάς γυρεύουν να μιλήσουν
Κείνα που χτίσαμε θα μας γκρεμίσουν
Μοιάζει να νίκησαν οι νικημένοι…
- Νάνος Βαλαωρίτης (1944–1964) –Τροία -
... για ένα λινό κυμάτισμα
για μια νεφέλη
μιας πεταλούδας τίναγμα
το πούπουλο ενός κύκνου...
- Γ. Σεφέρης - Ελένη -
… Η νοσταλγία τον κατέλαβε
των ταξιδίων, και των πρωινών
αφίξεων εις τους λιμένας όπου,
με τί χαράν, πρώτην φοράν εμβαίνεις…
- Κ. Π. Καβάφης
… Άλλος κανείς δε γνώριζε
αυτό το µυστικό µας. Πως το κρεβάτι µας ήτανε καρφωµένο
γερά σ ’ένα χοντρό κορµό ελιάς…
- Όµηρου Οδύσσεια
Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του, στο γυρισμό για την Ιθάκη, οι άνεµοι τούς έριξαν στο νησί
της μάγισσας Κίρκης. Ο Οδυσσέας έστειλε µερικούς απ’ τους συντρόφους του να πάνε να ρωτήσουν πού βρίσκονταν. Η Κίρκη τούς πρόσφερε ένα µαγικό ποτό, µετά τους χτύπησε µε
το µαγικό ραβδί της και τους έκανε γουρούνια.
… Κι όποιος στο στόμα του έβαζε λωτού καρπό μελάτο,
δεν ήθελε πια μήνυμα να στείλει ή να γυρίσει,
παρά να μείνουν θέλανε στη γης των Λωτοφάγων
λωτό να τρώνε, γυρισμό πατρίδας λησμονώντας …
- Ομήρου Οδύσσεια
… χαρούμενα το λάλημα ν’ ακούσεις, των Σειρήνων.
Κι αν σκούζεις στους συντρόφους σου και θέλεις να σε λύσουν, ακόμα τότε πιο γερά να σφίγγουν τα δεσμά σου…
- Ομήρου Οδύσεια
… Η Εκάβη απ’τα ψηλά τείχη θρηνεί το θάνατό σου με τόσο πόνο. Κακός οιωνός τα όπλα του Πατρόκλου!
Ω! Πρίγκιπα της Τροίας αξιοπενθή δεν μπόρεσες να προστατέψεις τον άτρωτό σου τράχηλο…
- Γιάννης Παπαθεοδώρου –Έκτωρ -
"Δεν είν' αλήθεια, δεν είν' αλήθεια" φώναζε.
"Δεν μπήκα στο γαλαζόπλωρο καράβι. Ποτέ δεν πάτησα την αντρειωμένη Τροία".
- Γ. Σεφέρης - Η ωραία Ελένη -
… πως τόσος πόνος τόση ζωή
πήγαν στην άβυσσο
για ένα πουκάμισο αδειανό για μιαν Ελένη…
- Γ. Σεφέρης, - Ελένη -
… Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα
για ένα λινό κυμάτισμα για μια νεφέλη
μιας πεταλούδας τίναγμα το πούπουλο ενός κύκνου
για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη…
- Γ. Σεφέρης, - Ελένη -
… Στις αμμουδιές θυμήσου οι πεθαμένοι
Καθώς περνάς γυρεύουν να μιλήσουν
Κείνα που χτίσαμε θα μας γκρεμίσουν
Μοιάζει να νίκησαν οι νικημένοι…
- Νάνος Βαλαωρίτης (1944–1964) –Τροία -
Η ομορφότερη γυναίκα του αρχαίου κόσμου, η ωραία Ελένη,
που έγινε αιτία του Τρωϊκού πολέμου, ήταν κόρη του Δία και της Λήδας,
στην οποία ο Δίας παρουσιάστηκε σαν κύκνος και αδελφή των Διόσκουρων
Κάστορα και Πολυδεύκη, και της Κλυταιμνήστρας.
… Ποιός την ψυχή μάς άγγιξε; και ποιός την απαλαίνει
την αναπνιά στα σπλάχνα μας, κρυφά, σα βρεφική;
“Από τις Πύλες τις Σκαιές, αργοπερνά η Ελένη,
κι οι γέροι ορθοί σηκώνονται μπροστά της, σκεφτικοί!…
- Άγγελος Σικελιανός - Ο Ύμνος στην Ελένη -
... για ένα λινό κυμάτισμα
για μια νεφέλη
μιας πεταλούδας τίναγμα
το πούπουλο ενός κύκνου...
- Γ. Σεφέρης - Ελένη -
… Αλλά κι αν τον κρατάν μακριά σου ξένοι τόποι,
πόλεμοι μακρινοί και οι Σκύλλες και οι Σειρήνες,
απ’ την ψυχή του δεν το σβήνουν ούτε κείνες
τ’ ολάσπρο φως του στοχασμού σου, ω Πηνελόπη!
- Κωστής Παλαμάς
… Σαν κόσμημα λάμπει το αντάμωμα των δύο πολυποθημένων συζύγων.
Και η Παλλάδα σοφίζεται μακρόσυρτη τη νύκτα, που την κράτησε στα πέρατα
του κόσμου, ώσπου νάρθει από την άκρη του ουρανού η ροδοδάκτυλη αυγή…
- Ομήρου Οδύσεια
… Η νοσταλγία τον κατέλαβε
των ταξιδίων, και των πρωινών
αφίξεων εις τους λιμένας όπου,
με τί χαράν, πρώτην φοράν εμβαίνεις…
- Κ. Π. Καβάφης
… Τρομαγμένη, ακουμπώντας τη ράχη της στον τοίχο, μια δικαιολογία ζητούσε,
μια προθεσμία ακόμη λίγου χρόνου, να μην απαντήσει,
να μην προδοθεί…
- Γιάννης Ρίτσος - Η απόγνωση της Πηνελόπης -
… Τον άντρα τον πολύτροπο πες µου, θεά,
που χρόνια παράδερνε, σαν πήρε της Τροίας
τ’ άγιο κάστρο, κι ανθρώπων γνώρισε πολλών
τους τόπους και τη γνώµη…
- Ομήρου Οδύσσεια
… Άλλος κανείς δε γνώριζε
αυτό το µυστικό µας. Πως το κρεβάτι µας ήτανε καρφωµένο
γερά σ ’ένα χοντρό κορµό ελιάς…
- Όµηρου Οδύσσεια
… Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,
να εύχεσαι να 'ναι μακρύς ο δρόμος,
γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις…
- Κωνσταντίνος Καβάφης –Ιθάκη -
Κατά τον Πορφύριο η ομηρική σκηνή της μεταμόρφωσης των συντρόφων του Οδυσσέα από την Κίρκη συμβολίζει την μετενσωμάτωση των ψυχών σε μορφές που αντιστοιχούν στην
προηγούμενη ζωή τους, ενώ η Κίρκη με βάση την ετυμολογική ερμηνεία του ονόματός της,
εξομοιώνεται αλληγορικά με την κυκλική επαναφορά των αναγεννήσεων των ψυχών.
Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του, στο γυρισμό για την Ιθάκη, οι άνεµοι τούς έριξαν στο νησί
της μάγισσας Κίρκης. Ο Οδυσσέας έστειλε µερικούς απ’ τους συντρόφους του να πάνε να ρωτήσουν πού βρίσκονταν. Η Κίρκη τούς πρόσφερε ένα µαγικό ποτό, µετά τους χτύπησε µε
το µαγικό ραβδί της και τους έκανε γουρούνια.
… Ποιος είναι λοιπόν ο δρόμος της φυγής και πώς θα τον ακολουθήσουμε.
«Κλείνοντας τα μάτια» άλλαξε την όρασή σου και ξύπνα μιαν άλλη, που ενώ την έχουν όλοι,
λίγοι τη χρησιμοποιούν…
- Πλωτίνος, - Ἑννεάδες -
… Τίποτε στην Τροία - ένα είδωλο.
Έτσι το θέλαν οι θεοί.
Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε
σα να ήταν πλάσμα ατόφιο κι εμείς
σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια…
- Γ. Σεφέρης - Ελένη -
… Κι όποιος στο στόμα του έβαζε λωτού καρπό μελάτο,
δεν ήθελε πια μήνυμα να στείλει ή να γυρίσει,
παρά να μείνουν θέλανε στη γης των Λωτοφάγων
λωτό να τρώνε, γυρισμό πατρίδας λησμονώντας …
- Ομήρου Οδύσσεια
Πυθία ήταν η εκάστοτε Πρωθιέρεια ή Αρχιέρεια του Θεού Απόλλωνα στο Μαντείο των
Δελφών η οποία, ευρισκόμενη σε έκσταση, μετέφερε τη χρησμοδότηση του Θεού προς τον
ενδιαφερόμενο με τρόπο συνήθως λακωνικό, δυσνόητο και αινιγματικό.
Πολύ κουράστηκε - τί να τις κάνει πια τις δόξες; - φτάνει.
Καλά τους γνώρισε τους εχτρούς και τους φίλους - φίλοι τάχα -
πίσω απ’ το θαυμασμό και την αγάπη, δικά τους συμφέροντα κρύβαν,
δικά τους ύποπτα όνειρα οι παμπόνηροι, οι αθώοι…
- Γιάννης Ρίτσος (Λέρος, 19.ΙΧ.68) - Ο Αχιλλέας μετά θάνατον -
… χαρούμενα το λάλημα ν’ ακούσεις, των Σειρήνων.
Κι αν σκούζεις στους συντρόφους σου και θέλεις να σε λύσουν, ακόμα τότε πιο γερά να σφίγγουν τα δεσμά σου…
- Ομήρου Οδύσεια
… Αυτά μας γλυκολάλησαν κι εγώ όλο λαχταρούσα
ν' ακούσω, και τους έγνεφα τους άλλους να με λύσουν, μα εκείνοι πέσαν στο κουπί κι ομπρός γοργοτραβούσαν…
- Ομήρου Οδύσεια
… στην Κύπρο τη θαλασσοφίλητη
που έταξαν για να μου θυμίζει την πατρίδα,
άραξα μοναχός μ' αυτό το παραμύθι, αν είναι αλήθεια πως αυτό είναι παραμύθι,
αν είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι δε θα ξαναπιάσουν
τον παλιό δόλο των θεών…
-Γ. Σεφέρης –Ελένη-
… Η Εκάβη απ’τα ψηλά τείχη θρηνεί το θάνατό σου με τόσο πόνο. Κακός οιωνός τα όπλα του Πατρόκλου!
Ω! Πρίγκιπα της Τροίας αξιοπενθή δεν μπόρεσες να προστατέψεις τον άτρωτό σου τράχηλο…
- Γιάννης Παπαθεοδώρου –Έκτωρ -
… ΕΡΜΗΣ: Γεια σου, βοσκόπουλο. Ο ∆ίας προστάζει να γίνεις κριτής στην οµορφιά των τριών
θεών και το βραβείο του διαγωνισµού θα το µάθεις άµα διαβάσεις τι γράφει επάνω στο µήλο.
ΠΑΡΗΣ: ∆ος µου το, να δω τι λέει: Η ΟΜΟΡΦΗ, γράφει, ΑΣ ΤΟ ΠΑΡΕΙ. Μα τούτες όλες είναι το ίδιο όµορφες και δεν είναι εύκολο πράγµα να κρίνει κανείς...
- Λουκιανός - Θεών διάλογοι -
Ο Πάρης, γιός του βασιλιά της Tροίας Πριάμου, κλήθηκε από την Εριδα να δώσει το μήλο σε
όποια Θεά από τις τρείς -Aθηνά, Hρα, Αφροδίτη- θεωρούσε πιο όμορφη.
Η κάθεμια τους υποσχέθηκε στο θνητό Πάρη από ένα δώρο: η Hρα υποσχέθηκε να τον κάνει απόλυτο βασιλιά της γης, η Aθηνά έταξε να τον κάνει τρανό πολεμιστή και η Aφροδίτη την ομορφότερη γυναίκα του κόσμου, την Eλένη.
"Δεν είν' αλήθεια, δεν είν' αλήθεια" φώναζε.
"Δεν μπήκα στο γαλαζόπλωρο καράβι. Ποτέ δεν πάτησα την αντρειωμένη Τροία".
- Γ. Σεφέρης - Η ωραία Ελένη -
Η όμορφη κόρη του βασιλιά της Τροίας Πρίαμου που μάγεψε τον Θεό Απόλλωνα, που αφού της δίδαξε την μαντική τέχνη εκείνη τον απέρριψε. Για τιμωρία της κανένας δεν την πίστευε
έστω κι’αν προμάντευε σωστά.
… Αυτά μας γλυκολάλησαν κι εγώ όλο λαχταρούσα
ν' ακούσω, και τους έγνεφα τους άλλους να με λύσουν, μα εκείνοι πέσαν στο κουπί κι ομπρός γοργοτραβούσαν…
- Ομήρου Οδύσεια
Εκάτη
02
Εκάτη
… Την οδοσύχναστη εξυμνώ Εκάτη, την τρίστρατη, την έρασμία, την ουράνια
τη γήινη καί τη θαλασσινή, κροκόπεπλη, την επιτάφια, πού με τίς ψυχές νεκρών οργιοβακχεύει, την Πέρσεια, τη μοναχική, που με τα ελάφια αγάλλεται,
νυχτερινή, σκυλοσυνόδευτη, αήττητη βασίλισσα…
- Ορφικός Υμνος
Η Εκάτη είναι το συμπλήρωμα του αλλού μεγάλου αγγελιοφόρου, του Ερμή ο οποίος περνάει τα όρια από πάνω προς τα κάτω σε μία πορεία Όλυμπος - Γη, η Εκάτη είναι αυτή που τα διασχίζει με την αντίστροφη πορεία, Γη- Όλυμπος. Η Εκάτη συνδέει τους νεκρούς με εμάς και εμάς με το θείο, κουβαλώντας τις ψυχές και τις μνήμες.
… Καταχθόνια γήινη και ουράνια,έλα Βριμώπου τριγυρνάς στους δρόμους και τα τρίστρατα, φώσφορε, νυχτοπλάνητη, εχθρική προς το φως, φίλη και
σύντροφος της νύχτας που χαίρεσαι με των σκυλιών το ούρλιασμα και με το κόκκινο αίμα, που περπατάς ανάμεσα στους πεθαμένους στα νεκροταφεία, που αίμα ποθείς και φέρνεις φόβο στους θνητούς …
- Ορφικός Ύμνος
… Την οδοσύχναστη εξυμνώ Εκάτη, την τρίστρατη, την έρασμία, την ουράνια
τη γήινη καί τη θαλασσινή, κροκόπεπλη, την επιτάφια, πού με τίς ψυχές νεκρών οργιοβακχεύει, την Πέρσεια, τη μοναχική, που με τα ελάφια αγάλλεται,
νυχτερινή, σκυλοσυνόδευτη, αήττητη βασίλισσα…
- Ορφικός Υμνος
Η Εκάτη είναι το συμπλήρωμα του αλλού μεγάλου αγγελιοφόρου, του Ερμή ο οποίος περνάει τα όρια από πάνω προς τα κάτω σε μία πορεία Όλυμπος - Γη, η Εκάτη είναι αυτή που τα διασχίζει με την αντίστροφη πορεία, Γη- Όλυμπος. Η Εκάτη συνδέει τους νεκρούς με εμάς και εμάς με το θείο, κουβαλώντας τις ψυχές και τις μνήμες.
… Καταχθόνια γήινη και ουράνια,έλα Βριμώπου τριγυρνάς στους δρόμους και τα τρίστρατα, φώσφορε, νυχτοπλάνητη, εχθρική προς το φως, φίλη και
σύντροφος της νύχτας που χαίρεσαι με των σκυλιών το ούρλιασμα και με το κόκκινο αίμα, που περπατάς ανάμεσα στους πεθαμένους στα νεκροταφεία, που αίμα ποθείς και φέρνεις φόβο στους θνητούς …
- Ορφικός Ύμνος
Αφροδίτη
η Θεά του έρωτα και της ομορφιάς
Η Θεά που απλώνει τη φήμη της σε ολόκληρο τον πλανήτη. Λατρεύεται από τους λαούς με διαφορετικά ονόματα όπως Αθώρ στην Αίγυπτο, Ιστάρ στη Βαβυλώνα και Ινάννα στη Σουμερία (οι δύο αυτές θεότητες ήσαν άγαμες).
Στην Ανατολή ήταν η Θεά με την ιδιαίτερη δίψα για έρωτα και που συγχρόνως σκόρπιζε το απεριόριστο ερωτικό πάθος. Σε αυτήν ανήκε το νυχτερινό και πρωινό αστέρι του Ουρανού ο πλανήτης Αφροδίτη- κι από τα ζώα προπάντων το περιστέρι.
Ο μύθος λέει ότι τα ψάρια βρήκαν στον ποταμό Ευφράτη ένα θαυμάσιο μεγάλο αυγό. Το έσπρωξαν στην παραλία και εκεί ένα περιστέρι το κλώσησε και έτσι γεννήθηκε η θεά για την οποία λένε, πως είναι η ευμενέστερη και η σπλαχνικότερη για τους ανθρώπους.
Ο Πλάτωνας την αποκαλεί Πάνδημο Αφροδίτη του κοινού έρωτα, και Ουρανία Αφροδίτη του ουράνιου έρωτα. Αναφέρεται χαρακτηριστικά στο συμπόσιο του Πλάτωνος: "Όλοι γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει χωρίς Έρωτα Αφροδίτη. Κι αν ήταν μία, ένας θα ήταν και ο Έρωτας. Επειδή όμως είναι δύο, αναγκαστικά δύο είναι και οι Έρωτες".
Και δεν είναι δύο οι θεές; η μία η αρχαιότερη η χωρίς μητέρα κόρη του Ουρανού, την οποία και Ουρανία ονομάζουμε, και η άλλη η νεότερη, η κόρη του Δία και της Διώνης την οποία αποκαλούμε Πάνδημο. Και δεν είναι κάθε Έρωτας καλός και άξιος να εγκωμιαστεί, αλλά μόνον εκείνος που παρακινεί για ευγενικά συναισθήματα.
Εκείνος λοιπόν της Πανδήμου Αφροδίτης είναι πράγματι κοινός για όλο τον κόσμο και έχει ως αντικείμενο οτιδήποτε τύχει. Είναι αυτός με τον οποίο ερωτεύονται οι κατώτεροι άνθρωποι, ερωτεύονται περισσότερο τα σώματά τους παρά τις ψυχές. Της θεάς του έρωτα και ταυτόχρονα της βλάστησης.
03
Αφροδίτη η Θεά του έρωτα και της ομορφιάς
Στην αρχαιότητα, η περιοχή της Γεροσκήπου. (παραφθορά του αρχαίου
ονόματος της πόλης, Ιεροκηπία, που σχηματίστηκε από τις ελληνικές λέξεις
«ιερός» και «κήπος») συνδέθηκε με τη λατρεία της Αφροδίτης, της θεάς της
βλάστησης και της γονιμότητας. «Ιεροί Κήποι» της Αφροδίτης, όνομα που
διασώζεται μέχρι σήμερα.
… Τη σεβαστή χρυσοστέφανη όμορφη Αφροδίτη
θα υμνήσω, που όλης της Κύπρου τα οχυρά κυβερνά …
- Ομηρικοί Ύμνοι
Χαίρε θεά, που την καλοκτισμένη Σαλαμίνα γνοιάζεσαι και την Κύπρο τη θαλασσόβρεχτη· δώσε μου τραγούδι ποθοτρόφο. Κι εγώ και σε και άλλο μου θα θυμηθώ τραγούδι.
- Ομηρικοί Ύμνοι
… Χαίρε ελικοβλέφαρη γλυκομείλιχη, δώσ' στον αγώνα
αυτόν εδώ τη νίκη να κερδίσω, και το τραγούδι μου κάνε ώριο.
Κι εγὼ και σε και άλλο μου θα θυμηθώ τραγούδι …
- Ομηρικοί Ύμνοι
Όταν η Αφροδίτη αγκάλιασε το άψυχο κορμί του Άδωνη τα δάκρυα της
κύλησαν στη γη και τότε φύτρωσαν οι ανεμώνες, από το αίμα που έτρεξε από
τις πληγές του Άδωνη εμφανίστηκαν τα κόκκινα τριαντάφυλλα.
… κι αυτήν οι χρυσοστόλιστες οἱ 'Ωρες την καλωσόρισαν περίχαρα, και θεία την έντυσαν ενδύματα …
- Ομηρικοί Ύμνοι
… Κι όταν λοιπόν κάθε στολίδι στο κορμί της βάλαν
στους αθανάτους την εφέραν• και την ασπάζονταν αυτοί μόλις την είδαν …
- Ομηρικοί Ύμνοι
Ο Άδωνις είναι ένας πανάρχαιος θεός της βλάστησης. Ο θάνατός του
συμβολίζει το θάνατο της φύσης το χειμώνα. Ο γυρισμός του στη γη, τη
νεκρανάσταση της την άνοιξη.
Σαν το νερό στ’ αυλάκι που ασπρογαλιάζει στην αρχή του χρόνου ... Δάκρυα
σου φέρνω και τραγουδώ τα σκορπισμένα δάκρυα.
- Sidney Keyes - Μετάφραση: Γιώργος Σεφέρης
… της θαλασσόβρεχτης, όπου φύσημα υγρό του Ζέφυρου
την έφερε πάνω από της πολύφλοισβης της θάλασσας το κύμα σε μαλακόν αφρό …
- Ομηρικοί Ύμνοι
… Την Κυπρογέννητη Κυθέρεια θα υμνήσω, που στους θνητούς ευπρόσδεκτα προσφέρει δωρα, και με το ποθητό της πρόσωπο πάντα μειδιά και με λουλούδι ποθητο ομοιάζει …
- Ομηρικοί Ύμνοι
Η Θεά του Έρωτα και της Ομορφιάς
Η Θεά που απλώνει τη φήμη της σε ολόκληρο τον πλανήτη. Λατρεύεται απότους λαούς με διαφορετικά ονόματα όπως Αθώρ στην Αίγυπτο, Ιστάρ στη Βαβυλώνα και Ινάννα στη Σουμερία (οι δύο αυτές θεότητες ήσαν άγαμες).
Στην Ανατολή ήταν η Θεά με την ιδιαίτερη δίψα για έρωτα και που συγχρόνως σκόρπιζε το απεριόριστο ερωτικό πάθος. Σε αυτήν ανήκε το νυχτερινό και πρωινό αστέρι του Ουρανού ο πλανήτης Αφροδίτη- κι από τα ζώα προπάντων το περιστέρι.
Ο μύθος λέει ότι τα ψάρια βρήκαν στον ποταμό Ευφράτη ένα θαυμάσιο μεγάλο αυγό. Το έσπρωξαν στην παραλία και εκεί ένα περιστέρι το κλώσησε και έτσι γεννήθηκε η θεά για την οποία λένε, πως είναι η ευμενέστερη και η σπλαχνικότερη για τους ανθρώπους.
Ο Πλάτωνας την αποκαλεί Πανδήμο Αφροδίτη του κοινού έρωτα, και Ουρανία Αφροδίτη του ουράνιου έρωτα. Αναφέρεται χαρακτηριστικά στο συμπόσιο του Πλάτωνος: «Όλοι γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει χωρίς Έρωτα Αφροδίτη. Κι αν ήταν μία, ένας θα ήταν και ο Έρωτας. Επειδή όμως είναι δύο, αναγκαστικά δύο είναι και οι Έρωτες.
Και δεν είναι δύο οι θεές; η μία η αρχαιότερη η χωρίς μητέρα κόρη του Ουρανού, την οποία και Ουρανία ονομάζουμε, και η άλλη η νεότερη, η κόρη του Δία και της Διώνης την οποία αποκαλούμε Πάνδημο. Και δεν είναι κάθε Έρωτας καλός και άξιος να εγκωμιαστεί, αλλά μόνον εκείνος που παρακινεί για ευγενικά συναισθήματα.
Εκείνος λοιπόν της Πανδήμου Αφροδίτης είναι πράγματι κοινός για όλο τον κόσμο και έχει ως αντικείμενο οτιδήποτε τύχει. Είναι αυτός με τον οποίο ερωτεύονται οι κατώτεροι άνθρωποι, ερωτεύονται περισσότερο τα σώματά τους παρά τις ψυχές. Της θεάς του έρωτα και ταυτόχρονα της βλάστησης.
Στην αρχαιότητα, η περιοχή της Γεροσκήπου. (παραφθορά του αρχαίου
ονόματος της πόλης, Ιεροκηπία, που σχηματίστηκε από τις ελληνικές λέξεις
«ιερός» και «κήπος») συνδέθηκε με τη λατρεία της Αφροδίτης, της θεάς της
βλάστησης και της γονιμότητας. «Ιεροί Κήποι» της Αφροδίτης, όνομα που
διασώζεται μέχρι σήμερα.
Όταν η Αφροδίτη αγκάλιασε το άψυχο κορμί του Άδωνη τα δάκρυα της
κύλησαν στη γη και τότε φύτρωσαν οι ανεμώνες, από το αίμα που έτρεξε από
τις πληγές του Άδωνη εμφανίστηκαν τα κόκκινα τριαντάφυλλα.
Σαν το νερό στ’ αυλάκι που ασπρογαλιάζει στην αρχή του χρόνου ... Δάκρυα
σου φέρνω και τραγουδώ τα σκορπισμένα δάκρυα.
- Sidney Keyes - Μετάφραση: Γιώργος Σεφέρης
… Τη σεβαστή χρυσοστέφανη όμορφη Αφροδίτη
θα υμνήσω, που όλης της Κύπρου τα οχυρά κυβερνά …
- Ομηρικοί Ύμνοι
… κι αυτήν οι χρυσοστόλιστες οἱ 'Ωρες την καλωσόρισαν περίχαρα, και θεία την έντυσαν ενδύματα …
- Ομηρικοί Ύμνοι
… της θαλασσόβρεχτης, όπου φύσημα υγρό του Ζέφυρου
την έφερε πάνω από της πολύφλοισβης της θάλασσας το κύμα σε μαλακόν αφρό …
- Ομηρικοί Ύμνοι
Χαίρε θεά, που την καλοκτισμένη Σαλαμίνα γνοιάζεσαι και την Κύπρο τη θαλασσόβρεχτη· δώσε μου τραγούδι ποθοτρόφο. Κι εγώ και σε και άλλο μου θα θυμηθώ τραγούδι.
- Ομηρικοί Ύμνοι
… Κι όταν λοιπόν κάθε στολίδι στο κορμί της βάλαν
στους αθανάτους την εφέραν• και την ασπάζονταν αυτοί μόλις την είδαν …
- Ομηρικοί Ύμνοι
… Την Κυπρογέννητη Κυθέρεια θα υμνήσω, που στους θνητούς ευπρόσδεκτα προσφέρει δωρα, και με το ποθητό της πρόσωπο πάντα μειδιά και με λουλούδι ποθητο ομοιάζει …
- Ομηρικοί Ύμνοι
… Χαίρε ελικοβλέφαρη γλυκομείλιχη, δώσ' στον αγώνα
αυτόν εδώ τη νίκη να κερδίσω, και το τραγούδι μου κάνε ώριο.
Κι εγὼ και σε και άλλο μου θα θυμηθώ τραγούδι …
- Ομηρικοί Ύμνοι
Ο Άδωνις είναι ένας πανάρχαιος θεός της βλάστησης. Ο θάνατός του
συμβολίζει το θάνατο της φύσης το χειμώνα. Ο γυρισμός του στη γη, τη
νεκρανάσταση της την άνοιξη.
Ποσειδών
04
Ποσειδών
Το όνομα Ποσειδώνας φαίνεται ότι σχετίζεται ετυμολογικά με τις λέξεις: πότος, πόντος και ποταμός. Του αποδίδονταν τα επίθετα "κυανοχαίτης" για το χρώμα των κυμάτων, "γαιήοχος", επειδή το νερό των θαλασσών περιβάλλει τη Γη.
… Οι θεοί σου έχουν χαρίσει διπλή τιμή, κοσμοσείστη,
να είσαι ίππων δαμαστής και σωτήρας των πλοίων.
να έχεις χαρές, Ποσειδώνα, γαιοσείστη, κυανόμαλλε,
και έχοντας διάθεση καλή, καλότυχε, βοήθα τους ταξιδευτές.
Ομηρικός Ύμνος στον Ποσειδώνα
Κόρη του Ωκεανού. Όταν ο Ποσειδώνας την πλησίασε, τον φοβήθηκε και
κρύφτηκε στο θαλασσινό βασίλειο του Άτλαντα. Ένα δελφίνι την βρήκε και την
έπεισε να το ακολουθήσει στη συνάντησή του με το θαλασσινό θεό. Ο Ποσειδώνας τίμησε το δελφίνι χαρίζοντας μια θέση στον ουρανό στον
αστερισμό του Δελφίνος.
Οι αρχαίοι Πελασγοί θεώρησαν τον Ποσειδώνα όχι μόνο θεό της θάλασσας,
αλλά γενικά όλων των νερών που ήταν στην επιφάνεια ή στα έγκατα της Γης. 'Ηταν ακόμα και " 'Ιππιος " ο Ποσειδώνας, επειδή λεγόταν ότι αυτός έπλασε το άλογο και δίδαξε την ιππηλασία, γι' αυτό και τον θεωρούσαν προστάτη των ιππικών αγώνων.
Στην ελληνική μυθολογία ο Ποσειδώνας (αρχ. ελλην. Ποσειδών) είναι ένας από τους κύριους Ολύμπιους Θεούς, ο υπέρτατος θεός των υδάτων, (λιμνών,
ποταμών, πηγών) και κατ' επέκταση της θάλασσας (εξ΄ου και Πελαγαίος
καλούμενος).
… Ω, βασιλιά πανίσχυρε, αγιότατε, πολυτίμητε, που χαίρεσαι με τους σεβαστούς μυστοπόλους (αυτούς που τελούν μυστηριώδεις τελετές) και με τα Ιερά σεβάσματα είθε να είσαι ευμενής και να δείξεις την ευτυχία στους μυημένους.
- Ορφικός ύμνος Ποσειδώνος
Βασίλισσα του Ωκεανού και της θάλασσας που περιβάλλει τον κόσμο.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Παξοί δημιουργήθηκαν όταν ο Θεός
Ποσειδώνας χτύπησε με την τρίαινά του την Κέρκυρα αποκόπτοντας το νότιο
άκρο της και σχηματίζοντας το νησί,, για να στεγάσει τον έρωτά του με την
Αμφιτρίτη η οποία ήταν μια από τις πενήντα Νηρηίδες.
Άκουσε, Ποσειδώνα, που κατέχεις την γη με τη γαλανή χαίτη, φίλε των ίππων που κρατείς στα χέρια σου χαλκοφκιασμένη τρίαινα, συ κατοικείς στα θεμέλια του πόντου, που είναι βαθύς, άρχων του πόντου, που ταρακουνάς την θάλασσαν και βαρεία βροντάς, που σείεις την γη με τα άφθονα κύματα …
- Ορφικός ύμνος Ποσειδώνος
Κόρη του Ωκεανού και γυναίκα του Ποσειδώνα, του Θεού της θάλασσας. Παντρεύτηκαν και ζούσαν μαζί στα βάθη της θάλασσας.
Άπλωνα, θάλασσα, τα χέρια παντού,
Ζητώντας απ' όλα βοήθεια κι αγάπη.
Όλα μου έδωσαν. Κι εκτός από τον ομιλούντα σου φλοίσβο και τον ρυακίζοντα ουρανό, η ψυχή μου
πήρε απ' όλα, θησαύρισε …
- Νικηφόρος Βρεττάκος
Το όνομα Ποσειδώνας φαίνεται ότι σχετίζεται ετυμολογικά με τις λέξεις: πότος, πόντος και ποταμός. Του αποδίδονταν τα επίθετα "κυανοχαίτης" για το χρώμα των κυμάτων, "γαιήοχος", επειδή το νερό των θαλασσών περιβάλλει τη Γη.
Στην ελληνική μυθολογία ο Ποσειδώνας (αρχ. ελλην. Ποσειδών) είναι ένας από τους κύριους Ολύμπιους Θεούς, ο υπέρτατος θεός των υδάτων, (λιμνών,
ποταμών, πηγών) και κατ' επέκταση της θάλασσας (εξ΄ου και Πελαγαίος
καλούμενος).
Άκουσε, Ποσειδώνα, που κατέχεις την γη με τη γαλανή χαίτη, φίλε των ίππων που κρατείς στα χέρια σου χαλκοφκιασμένη τρίαινα, συ κατοικείς στα θεμέλια του πόντου, που είναι βαθύς, άρχων του πόντου, που ταρακουνάς την θάλασσαν και βαρεία βροντάς, που σείεις την γη με τα άφθονα κύματα …
- Ορφικός ύμνος Ποσειδώνος
… Οι θεοί σου έχουν χαρίσει διπλή τιμή, κοσμοσείστη,
να είσαι ίππων δαμαστής και σωτήρας των πλοίων.
να έχεις χαρές, Ποσειδώνα, γαιοσείστη, κυανόμαλλε,
και έχοντας διάθεση καλή, καλότυχε, βοήθα τους ταξιδευτές.
Ομηρικός Ύμνος στον Ποσειδώνα
… Ω, βασιλιά πανίσχυρε, αγιότατε, πολυτίμητε, που χαίρεσαι με τους σεβαστούς μυστοπόλους (αυτούς που τελούν μυστηριώδεις τελετές) και με τα Ιερά σεβάσματα είθε να είσαι ευμενής και να δείξεις την ευτυχία στους μυημένους.
- Ορφικός ύμνος Ποσειδώνος
Κόρη του Ωκεανού και γυναίκα του Ποσειδώνα, του Θεού της θάλασσας. Παντρεύτηκαν και ζούσαν μαζί στα βάθη της θάλασσας.
Κόρη του Ωκεανού. Όταν ο Ποσειδώνας την πλησίασε, τον φοβήθηκε και
κρύφτηκε στο θαλασσινό βασίλειο του Άτλαντα. Ένα δελφίνι την βρήκε και την
έπεισε να το ακολουθήσει στη συνάντησή του με το θαλασσινό θεό. Ο Ποσειδώνας τίμησε το δελφίνι χαρίζοντας μια θέση στον ουρανό στον
αστερισμό του Δελφίνος.
Βασίλισσα του Ωκεανού και της θάλασσας που περιβάλλει τον κόσμο.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Παξοί δημιουργήθηκαν όταν ο Θεός
Ποσειδώνας χτύπησε με την τρίαινά του την Κέρκυρα αποκόπτοντας το νότιο
άκρο της και σχηματίζοντας το νησί,, για να στεγάσει τον έρωτά του με την
Αμφιτρίτη η οποία ήταν μια από τις πενήντα Νηρηίδες.
Άπλωνα, θάλασσα, τα χέρια παντού,
Ζητώντας απ' όλα βοήθεια κι αγάπη.
Όλα μου έδωσαν. Κι εκτός από τον ομιλούντα σου φλοίσβο και τον ρυακίζοντα ουρανό, η ψυχή μου
πήρε απ' όλα, θησαύρισε …
- Νικηφόρος Βρεττάκος
Οι αρχαίοι Πελασγοί θεώρησαν τον Ποσειδώνα όχι μόνο θεό της θάλασσας,
αλλά γενικά όλων των νερών που ήταν στην επιφάνεια ή στα έγκατα της Γης. 'Ηταν ακόμα και " 'Ιππιος " ο Ποσειδώνας, επειδή λεγόταν ότι αυτός έπλασε το άλογο και δίδαξε την ιππηλασία, γι' αυτό και τον θεωρούσαν προστάτη των ιππικών αγώνων.
Κόρες του Ωκεανού
05
Κόρες του Ωκεανού
Από τα βράχι’ ανάμεσα πετιέται ’να κεφάλι
και βλέμματα ολόγυρα σκορπάει φοβισμένα.
Εγώ, κρυμμένος κάπου κει στο έρημ’ ακρογιάλι,
το βλέπω -σαν σε όνειρο- με μάτια λιγωμένα …
- Κ. Καρυωτάκη, Εφηβικοί στίχοι (1913-1916)
Του ενάλιου Νηρέος καλυκώπιδες νύμφες, αγνές, βύθιες σφραγίδες,
χοροπαίγμονες, υγροκέλευθες, 50 κόρες περί κύματα βακχεύουσες, που αγάλλεστε επιβαίνοντας στις πλάτες των Τριτώνων με θηρότυπες μορφές, των οποίων τα σώματα βόσκει ο πόντος, και άλλες κατοικείται στον βυθό …
- Ορφικός ύμνος Νηρηίδων (θυμίαμα αρώματα)
… Ανατριχιάζ’ η θάλασσα στο θείο άγγισμά τους,
τα κυματάκια απαλά με χάρη τ’ αγκαλιάζουν
κι αχτίδες τα χαϊδεύουνε χρυσές στο πέρασμά τους.
Θεότρελος, ο δύστυχος, βουτιέμαι μες στο κύμα,
τα μάτια της τα θεϊκά με φόβο με κοιτάζουν
και χάνεται στη θάλασσα … Ήταν νεράιδα … Κρίμα!
- Κ. Καρυωτάκη, Εφηβικοί στίχοι (1913-1916)
… Τριτώνιον οίδμα, υδρόδομοι, σκιρτηταί, ελισσόμενοι περί κύμα,
ποντοπλάνοι δελφίνες, αλιρρόθιοι, κυαναυγείς·
υμάς κικλήσκω πέμπειν μύσταις πολύν όλβον …
- Ορφικοί ύμνοι, Νηρηίδων, θυμίαμα αρώματα
Οι Νηρηίδες παραμένουν μέχρι και σήμερα στις δοξασίες των Ελλήνων με
μικρή παραφθορά του ονόματος ως νύμφες "Νεράιδες". Νηρηίδες ήταν ο πιο αρχαίος τύπος του ονόματος όπως τον μεταφέρει ο Όμηρος, ο Ησίοδος κ.α. Οι δύο αυτές λέξεις, "νεράιδα" και "Νηρηίδα", ανάγονται στον όρο Nerti, που σημαίνει «βυθίζω».
Ωκεανόν καλέω, πατέρ’ άφθιτον, αιέν εόντα,
αθανάτων τε θεών γένεσιν θνητών τ’ ανθρώπων,
ος περικυμαίνει γαίης περιτέρμονα κύκλον
ἐξ ούπερ πάντες ποταμοί και πάσα θάλασσα …
- Ορφικοί 'Υμνοι, Ωκεανού, θυμίαμα αρώματα
Οι Νηρηίδες, κατά την ελληνική μυθολογία, ήταν νύμφες, που προσωπο-
ποιούσαν τις καταστάσεις και τα χαρακτηριστικά της θάλασσας. Ήταν κόρες
του Νηρέα και της Ωκεανίδας Δωρίδας και εξ αυτής εγγονές του Ωκεανού.
Από τα βράχι’ ανάμεσα πετιέται ’να κεφάλι
και βλέμματα ολόγυρα σκορπάει φοβισμένα.
Εγώ, κρυμμένος κάπου κει στο έρημ’ ακρογιάλι,
το βλέπω -σαν σε όνειρο- με μάτια λιγωμένα …
- Κ. Καρυωτάκη, Εφηβικοί στίχοι (1913-1916)
… Τριτώνιον οίδμα, υδρόδομοι, σκιρτηταί, ελισσόμενοι περί κύμα,
ποντοπλάνοι δελφίνες, αλιρρόθιοι, κυαναυγείς·
υμάς κικλήσκω πέμπειν μύσταις πολύν όλβον …
- Ορφικοί ύμνοι, Νηρηίδων, θυμίαμα αρώματα
Ωκεανόν καλέω, πατέρ’ άφθιτον, αιέν εόντα,
αθανάτων τε θεών γένεσιν θνητών τ’ ανθρώπων,
ος περικυμαίνει γαίης περιτέρμονα κύκλον
ἐξ ούπερ πάντες ποταμοί και πάσα θάλασσα …
- Ορφικοί 'Υμνοι, Ωκεανού, θυμίαμα αρώματα
Του ενάλιου Νηρέος καλυκώπιδες νύμφες, αγνές, βύθιες σφραγίδες,
χοροπαίγμονες, υγροκέλευθες, 50 κόρες περί κύματα βακχεύουσες, που αγάλλεστε επιβαίνοντας στις πλάτες των Τριτώνων με θηρότυπες μορφές, των οποίων τα σώματα βόσκει ο πόντος, και άλλες κατοικείται στον βυθό …
- Ορφικός ύμνος Νηρηίδων (θυμίαμα αρώματα)
Οι Νηρηίδες παραμένουν μέχρι και σήμερα στις δοξασίες των Ελλήνων με
μικρή παραφθορά του ονόματος ως νύμφες "Νεράιδες". Νηρηίδες ήταν ο πιο αρχαίος τύπος του ονόματος όπως τον μεταφέρει ο Όμηρος, ο Ησίοδος κ.α. Οι δύο αυτές λέξεις, "νεράιδα" και "Νηρηίδα", ανάγονται στον όρο Nerti, που σημαίνει «βυθίζω».
Οι Νηρηίδες, κατά την ελληνική μυθολογία, ήταν νύμφες, που προσωπο-
ποιούσαν τις καταστάσεις και τα χαρακτηριστικά της θάλασσας. Ήταν κόρες
του Νηρέα και της Ωκεανίδας Δωρίδας και εξ αυτής εγγονές του Ωκεανού.
… Ανατριχιάζ’ η θάλασσα στο θείο άγγισμά τους,
τα κυματάκια απαλά με χάρη τ’ αγκαλιάζουν
κι αχτίδες τα χαϊδεύουνε χρυσές στο πέρασμά τους.
Θεότρελος, ο δύστυχος, βουτιέμαι μες στο κύμα,
τα μάτια της τα θεϊκά με φόβο με κοιτάζουν
και χάνεται στη θάλασσα … Ήταν νεράιδα … Κρίμα!
- Κ. Καρυωτάκη, Εφηβικοί στίχοι (1913-1916)
Φαέθων Ήλιος
06
Φαέθων Ήλιος
… Κ’ εθρήνουν μετ’ αυτών όλ’ οι θνητοίτην ματαιότητα ονείρων υψηλών.
Ω τύχη άσπλαγχνος, ω μοίρα μισητή, έπεσεν ο Φαέθων εκ των νεφελών!...
- Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Ο Φαέθων πραγματοποιεί το μοιραίο ταξίδι στο παλάτι του Ήλιου. Ο Ήλιος,
δεσμευμένος από τον παλιό όρκο που είχε δώσει στην Κλυμένη, επιτρέπει
στο γιο του να οδηγήσει το ηλιακό άρμα. Ο Δίας, όμως, μ' ένα αστροπελέκι
τον γκρεμίζει από τον ουρανό.
"Έτσι συχνά όταν μιλώ για τον ήλιο, μπερδεύεται στη γλώσσα μου ένα μεγάλο τριαντάφυλλο κατακόκκινο. Αλλά δεν μου είναι βολετό να σωπάσω!"
- Νίκος Γκάτσος (Ήλιος ο πρώτος)
Φαέθων σημαίνει εκείνος που λάμπει, που εκπέμπει φως, ήταν ο γιος της
νύμφης Κλυμένης. Όταν ρώτησε της μητέρα του, ποιος ήταν ο πατέρας του,
εκείνη του είπε ότι ήταν γιος του θεού Ήλιου.
… Κ’ εθρήνουν μετ’ αυτών όλ’ οι θνητοίτην ματαιότητα ονείρων υψηλών.
Ω τύχη άσπλαγχνος, ω μοίρα μισητή, έπεσεν ο Φαέθων εκ των νεφελών!...
- Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
"Έτσι συχνά όταν μιλώ για τον ήλιο, μπερδεύεται στη γλώσσα μου ένα μεγάλο τριαντάφυλλο κατακόκκινο. Αλλά δεν μου είναι βολετό να σωπάσω!"
- Νίκος Γκάτσος (Ήλιος ο πρώτος)
Φαέθων σημαίνει εκείνος που λάμπει, που εκπέμπει φως, ήταν ο γιος της
νύμφης Κλυμένης. Όταν ρώτησε της μητέρα του, ποιος ήταν ο πατέρας του,
εκείνη του είπε ότι ήταν γιος του θεού Ήλιου.
Ο Φαέθων πραγματοποιεί το μοιραίο ταξίδι στο παλάτι του Ήλιου. Ο Ήλιος,
δεσμευμένος από τον παλιό όρκο που είχε δώσει στην Κλυμένη, επιτρέπει
στο γιο του να οδηγήσει το ηλιακό άρμα. Ο Δίας, όμως, μ' ένα αστροπελέκι
τον γκρεμίζει από τον ουρανό.
Διόνυσος
07
Διόνυσος
Ω μυστικά κατορθωμένο σώμα,
σώμα της Θυσίας,
αντίδωρο άμετρων ψυχών,
Εσταυρωμένε Βάκχε·
ω τσακισμένη από το βάρος των τσαμπιών
αθάνατη κληρονομιά.
- Άγγελος Σικελιανός (Από τον Πρόλογο της Συλλογής «Αντίδωρο»)
Κικλήσκω Διόνυσον ερίβρομον, ευαστήρα, πρωτόγονον, διφυή, τρίγονον, Βακχείον άνακτα,
άγριον, άρρητον, κρύφιον, δικέρωτα, δίμορφον, κισσόβρυον, ταυρωπόν, Αρήιον, εύιον, αγνόν, ωμάδιον, τριετή, βοτρυηφόρον, ερνεσίπεπλον. Ευβουλεύ, πολύβουλε, Διός και
Περσεφονείης αρρήτοις λέκτροισι τεκνωθείς, άμβροτε δαίμον· κλύθι, μάκαρ, φωνής, ηδύς
δ᾽ επίπνευσον αμεμ[φ]ης ευμενές ήτορ έχων, συν ευζώνοισι τιθήναις.
- Ορφικός ύμνος Διονύσου (θυμίαμα στύρακα)
Του Κάδμου η κόρη, η Σεμέλη, στο Δία γέννησε γιο λαμπρό,
σαν έσμιξε ερωτικά μαζί του, τον πολύτερπνο Διόνυσο…
(Ησ., Θεογ. 943-945)
… ω της Σεμέλης γιε, ω συ Διόνυσε που σου αρέσει ν’ ανακατεύεσαι στις
χορωδίες των Νυμφών τις τρισχαριτωμένες επάνω στα βουνά και που
χορεύοντας δε σταματάς να τραγουδάς τον ιερό σου ύμνο «Εύιος, Εύιος …
- Αριστοφάνης
… Μέσα στην ψυχή τους πρέπει να μπουν η αρμονία και το μέτρο και να τη
μεθύσουν. Οι Βάκχες, μονάχα μέσα στην παράκρουσή τους, από τα ποτάμια
αντλούν το γάλα και το μέλι …
- Πλάτωνας
Ο θεός Διόνυσος είναι η πνευματική παρουσία που μετουσιώνει την ύλη και
εκφράζεται ως ζωτική δύναμη και ως μεστή χαρά για τη ζωή σε κάθε της έκφανση.
«Έλθε, μακάριε Διόνυσε, πυρίσπορε, ταυρομέτωπε, Βάσσαρε & Βάκχε, πολυώνυμε, παντοδυνάστα, που χέραισε με τα ξίφη και το αίμα και τις αγνές Μαινάδες, που ευάζεις κατά Όλυμπον, ερίβρομε, μανικέ Βάκχε…
- Ορφικός ύμνος Διονύσου
…Ήρθα εδώ στη Θήβα
εγώ ο Διόνυσος του Δία γέννημα, που μ’ έκανεν του Κάδμου η κόρη …
- Στίχοι Ευριπίδη (από τις Βάκχες)
Ω μυστικά κατορθωμένο σώμα,
σώμα της Θυσίας,
αντίδωρο άμετρων ψυχών,
Εσταυρωμένε Βάκχε·
ω τσακισμένη από το βάρος των τσαμπιών
αθάνατη κληρονομιά.
- Άγγελος Σικελιανός (Από τον Πρόλογο της Συλλογής «Αντίδωρο»)
… ω της Σεμέλης γιε, ω συ Διόνυσε που σου αρέσει ν’ ανακατεύεσαι στις
χορωδίες των Νυμφών τις τρισχαριτωμένες επάνω στα βουνά και που
χορεύοντας δε σταματάς να τραγουδάς τον ιερό σου ύμνο «Εύιος, Εύιος …
- Αριστοφάνης
«Έλθε, μακάριε Διόνυσε, πυρίσπορε, ταυρομέτωπε, Βάσσαρε & Βάκχε, πολυώνυμε, παντοδυνάστα, που χέραισε με τα ξίφη και το αίμα και τις αγνές Μαινάδες, που ευάζεις κατά Όλυμπον, ερίβρομε, μανικέ Βάκχε…
- Ορφικός ύμνος Διονύσου
Κικλήσκω Διόνυσον ερίβρομον, ευαστήρα, πρωτόγονον, διφυή, τρίγονον, Βακχείον άνακτα,
άγριον, άρρητον, κρύφιον, δικέρωτα, δίμορφον, κισσόβρυον, ταυρωπόν, Αρήιον, εύιον, αγνόν, ωμάδιον, τριετή, βοτρυηφόρον, ερνεσίπεπλον. Ευβουλεύ, πολύβουλε, Διός και
Περσεφονείης αρρήτοις λέκτροισι τεκνωθείς, άμβροτε δαίμον· κλύθι, μάκαρ, φωνής, ηδύς
δ᾽ επίπνευσον αμεμ[φ]ης ευμενές ήτορ έχων, συν ευζώνοισι τιθήναις.
- Ορφικός ύμνος Διονύσου (θυμίαμα στύρακα)
… Μέσα στην ψυχή τους πρέπει να μπουν η αρμονία και το μέτρο και να τη
μεθύσουν. Οι Βάκχες, μονάχα μέσα στην παράκρουσή τους, από τα ποτάμια
αντλούν το γάλα και το μέλι …
- Πλάτωνας
…Ήρθα εδώ στη Θήβα
εγώ ο Διόνυσος του Δία γέννημα, που μ’ έκανεν του Κάδμου η κόρη …
- Στίχοι Ευριπίδη (από τις Βάκχες)
Του Κάδμου η κόρη, η Σεμέλη, στο Δία γέννησε γιο λαμπρό,
σαν έσμιξε ερωτικά μαζί του, τον πολύτερπνο Διόνυσο…
(Ησ., Θεογ. 943-945)
Ο θεός Διόνυσος είναι η πνευματική παρουσία που μετουσιώνει την ύλη και
εκφράζεται ως ζωτική δύναμη και ως μεστή χαρά για τη ζωή σε κάθε της έκφανση.
Προμηθέας
08
Προμηθέας
... Ω θείε αιθέρα, γοργόφτερες αύρες, πηγές ποταμών κι΄αναρίθμητο γέλιο θαλάσσιων κυμάτων, ω Γη, η μάνα όλων, και ω παντεπόπτη του Ήλιου κύκλε, για δείτε οι θεοί το θεό πως παιδεύουν! ...
- Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης (στ. 88-92)
… Ούτε η Πανδώρα ούτε οι θεοί βάλανε τίποτα μες στο κουτί κι ούτε με τ’ άνοιγμα
φύγαν τα δώρα (που δεν υπήρχαν) …
- Νίκος Εγγονόπουλος
… Ω είθε στα έγκατα να μ' είχε πετάξει της γης και στου Άδη του νεκροδέχτη
τον απέραντο Τάρταρο, με σκληρές αλυσίδες δεμένον, π' ουδέ θεός ουδ' άλλος κανένας να χαίρεται γι' αυτά εδώ τα δεινά μου! ...
- Αισχύλος
… Δεν γνωρίζω τίποτα πιο μίζερο από σας , κάτω απ' τον ήλιο , θεοί! Τρέφετε τη μεγαλειότητά σας πενιχρά
από θυσίες και προσευχές
και θα πεινούσατε, αν δεν υπήρχαν παιδιά και ζητιάνοι ανόητοι, γεμάτοι ελπίδες.
Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε (Προμηθέας)
... Ω θείε αιθέρα, γοργόφτερες αύρες, πηγές ποταμών κι΄αναρίθμητο γέλιο θαλάσσιων κυμάτων, ω Γη, η μάνα όλων, και ω παντεπόπτη του Ήλιου κύκλε, για δείτε οι θεοί το θεό πως παιδεύουν! ...
- Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης (στ. 88-92)
… Προσποιήσεις ψευτιές (φτηνές ψευτιές) ανέντιμες υποσχέσεις και προδοσίες
μας κάναν να πιστέψουμε πως κάτι έκλεινε μέσα στο κουτί που είχε η Πανδώρα! ...
- Νίκος Εγγονόπουλος (Το κουτί της Πανδώρας)
… Κάθομαι εδώ και πλάθω ανθρώπους
πάνω στη δική μου εικόνα,
γενιά, που να είναι ίδια με εμένα, να υποφέρει, να κλαίει, να απολαμβάνει, να χαίρεται και να σε περιφρονεί όπως και εγώ!
Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε (Προμηθέας)
... Ω θείε αιθέρα, γοργόφτερες αύρες, πηγές ποταμών κι΄αναρίθμητο γέλιο θαλάσσιων κυμάτων, ω Γη, η μάνα όλων, και ω παντεπόπτη του Ήλιου κύκλε, για δείτε οι θεοί το θεό πως παιδεύουν! ...
- Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης (στ. 88-92)
… Δεν γνωρίζω τίποτα πιο μίζερο από σας , κάτω απ' τον ήλιο , θεοί! Τρέφετε τη μεγαλειότητά σας πενιχρά
από θυσίες και προσευχές
και θα πεινούσατε, αν δεν υπήρχαν παιδιά και ζητιάνοι ανόητοι, γεμάτοι ελπίδες.
Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε (Προμηθέας)
… Προσποιήσεις ψευτιές (φτηνές ψευτιές) ανέντιμες υποσχέσεις και προδοσίες
μας κάναν να πιστέψουμε πως κάτι έκλεινε μέσα στο κουτί που είχε η Πανδώρα! ...
- Νίκος Εγγονόπουλος (Το κουτί της Πανδώρας)
… Ούτε η Πανδώρα ούτε οι θεοί βάλανε τίποτα μες στο κουτί κι ούτε με τ’ άνοιγμα
φύγαν τα δώρα (που δεν υπήρχαν) …
- Νίκος Εγγονόπουλος
... Ω θείε αιθέρα, γοργόφτερες αύρες, πηγές ποταμών κι΄αναρίθμητο γέλιο θαλάσσιων κυμάτων, ω Γη, η μάνα όλων, και ω παντεπόπτη του Ήλιου κύκλε, για δείτε οι θεοί το θεό πως παιδεύουν! ...
- Αισχύλου Προμηθεύς Δεσμώτης (στ. 88-92)
… Κάθομαι εδώ και πλάθω ανθρώπους
πάνω στη δική μου εικόνα,
γενιά, που να είναι ίδια με εμένα, να υποφέρει, να κλαίει, να απολαμβάνει, να χαίρεται και να σε περιφρονεί όπως και εγώ!
Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε (Προμηθέας)
… Ω είθε στα έγκατα να μ' είχε πετάξει της γης και στου Άδη του νεκροδέχτη
τον απέραντο Τάρταρο, με σκληρές αλυσίδες δεμένον, π' ουδέ θεός ουδ' άλλος κανένας να χαίρεται γι' αυτά εδώ τα δεινά μου! ...
- Αισχύλος
Πλούτωνας & Περσεφόνη
09
Πλούτωνας & Περσεφόνη
Ο Άδης έλαβε ως σύζυγό του, την Περσεφόνη, μέσα από τέχνασμα, μια
ιστορία που συνέδεσε τα αρχαία Ελευσίνια Μυστήρια με το Ολύμπιο πάνθεον,
σε μια πρώϊμη αλληγορική παρουσία - σύνδεση ζωής και θανάτου.
Ο μύθος της αρπαγής της θεάς της βλάστησης είναι Προελληνικός , όπως
φαίνεται στο Σουμεριακό και Συριακό μύθο της αρπαγής της θεάς της
γονιμότητας και βλάστησης Ιννάνα η Ιστάρ (Αστάρτη). Το μέρος της αρπαγής
είναι διαφορετικό σε κάθε τοπική λατρεία, και η τοποθεσία πιθανόν
υποδεικνύει ότι κάποια μαγική μακρινή χώρα είχε επινοηθεί στο απώτατο
παρελθόν. Ο Ομηρικός ‘Υμνος αναφέρει την πεδιάδα της «Νύσας». Στην
Ελληνική Μυθολογία η «Νύσα» είναι ένα μυθικό βουνό με άγνωστη
τοποθεσία, το μέρος που γεννήθηκε ο θεός Διόνυσος. Η παλαιότερη αναπαράσταση μιας θεάς που μπορεί να ταυτισθεί με την Περσεφόνη που
βγαίνει από το έδαφος, είναι ένα διακοσμημένο πιάτο από την Παλαιο-
Παλατιακή περίοδο στην Φαιστό. Η θεά έχει μια μορφή που μοιάζει με
λαχανικό, και συνοδεύεται από κοπέλες που χορεύουν ανάμεσα σε ανθισμένα
λουλούδια. Η αναπαράσταση είναι παρόμοια με νεώτερες αναπαραστάσεις
της «Ανόδου της Φερεφάτα». Η Περσεφόνη ήταν μια αρχαία χθόνια θεότητα των αγροτικών κοινωνιών, που δεχόταν τις ψυχές των νεκρών μέσα στη γη, αλλά απέκτησε δύναμη για τη γονιμότητα του εδάφους κάτω από το οποίο βασίλευε. Σύντροφός της ήταν ο Πλούτωνας (Άδης) που ταυτίζεται με τον Πλούτο γιατί σαν χθόνια θεότητα βασίλευε μέσα στη γη όπου σε υπόγεια σιλό αποθηκεύονταν οι σπόροι του σιταριού, αλλά και περιείχε τους σπόρους που
ήταν απαραίτητοι για μια καλή συγκομιδή. Σε μερικές αναπαραστάσεις ο Αδης εμφανίζεται με τα άλογά του. Ο μύθος της αρπαγής της «Κόρης» προέρχεται από την ιδέα ότι ο Άδης αρπάζει τις ψυχές των νεκρών σαν τη λεία του, και μετά τις μεταφέρει στο βασίλειό του. Η ιδέα εμφανίζεται αμυδρά
στον ’Ομηρο, αλλά είναι έντονη στις Ελληνικές λαϊκές παραδόσεις. Ο
Χάροντας εμφανίζεται με το άλογό του, και μεταφέρει τον νεκρό στον κάτω κόσμο.
Ο μύθος της Κόρης περιγράφει τον αέναο κύκλο της Ζωής στο κάθε τι. Την άνοδο και την κάθοδο, τη μέρα και τη νύχτα, τη κίνηση και την ακινησία.
Συμβολίζει όλες τις αλληλοσυμπληρούμενες αντίθετες ενέργειες που
συνθέτουν τη Ζωή. Το δίπολο της εσωτερικής και εξωτερικής αρμονίας.
Η αλληγορία υπενθυμίζει τη συνεχή μετάβαση της ψυχής από τη νύχτα στη μέρα, από τη μέρα στη νύχτα. Την κάθοδο της ψυχής στο σκοτάδι, τον εσωτερικό θάνατο και την άνοδο της ψυχής στο φως, στη Μητέρα. Συμβολίζει
το ταξίδι της εξέλιξης της ψυχής, ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό κόσμο,
όλες τις μεταβολές και τις αλλαγές που σηματοδοτούν τη Ζωή μας. Οι πανανθρώπινες θεότητες, οι Μύθοι και οι Αρχαίοι εορτασμοί της Εαρινής Ισημερίας, είχαν μία κοινή γλώσσα να εκφράσουν, τον εγγεγραμμένο στο
συλλογικό ασυνείδητο Φυσικό Νόμο της Ζωής, που ορίζει ότι η Ζωή,
νομοτελειακά, συνεχίζεται.
Μία μέρα που η Περσεφόνη μάζευε λουλούδια στο Νύσιον πεδίον, μαζί με την
Αθηνά, την Άρτεμη και τις Ωκεανίδες νύμφες, άνοιξε η Γη και ξεπήδησε από
μέσα ο Πλούτωνας με το σκοτεινό του άρμα και την άρπαξε, αλλά τις κραυγές
της δεν τις άκουσε κανείς, εκτός από την Εκάτη και τον Ήλιο κι έτσι κανείς δεν
πρόλαβε να τη σώσει.
Η άνοδος της Κόρης στη Γη, φέρνει την χαρά στη καρδιά της Δήμητρας και μαζί το φως, τη χαρά και την γονιμότητα Ο μύθος συμβολίζει, τον συνεχή
κύκλο της Ζωής από την απουσία από τη ζωή στην άνθιση, τη βλάστηση και
τη καρποφορία. Τα αρώματα, τα χρώματα και οι καρποί, μπορούν να
συμβολίσουν την ανθρώπινη ψυχή που βλασταίνει και ανθίζει μετά την “χειμερία νάρκη” και τα γεννήματα της εσωτερικής εργασίας, τροφή για το
πνεύμα, το οποίο προορίζεται σε θεία πνευματική ανάταση.
Στη Δήμητρα - Ορφικός Ύμνος
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα Περσεφόνη (Φερσεφόνη) σημαίνει σοφή.
Προέρχεται απο το Φερέπαφα χάρη στην σοφία της και στην επαφή με το
φερόμενο, με το κινούμενο, αυτό που πάντα βρίσκεται σε κίνηση.
Περσεφόνη, θυγατέρα του μεγάλου Διός, έλα μακάρια, μονογένεια θεά, και
δέξου τα χαρισμένα ιερά, πολύτιμε σύζηγε του Πλούτωνα, συνέτή, βιοδώτι,
που κατέχεις τις πύλες του Άδη στα έγκατα της γαίας, Πραξιδίκη, ερατοπλόκαμε, αγνό θάλος της Δηούς, γενέτειρα των Ευμενιδών βασίλισσα των υποχθονίων, κόρη που την τέκνωσε ο Ζεύς σε άρρητες γονές, μητέρα του εριβρεμέτου πολυμόρφου Ευβουλήος, συμπαίκτρια των Ωρών, φαεσφόρε, αγλαόμορφη, σεμνή, παντοκράτειρα, κόρη που βρίθεις από καρπούς, ευφεγγή, κερόεσσα, μόνη ποθητή για τους θνητούς, εαρινή, που χαίρεις με τις λειμωνιάδες πνοές, που φανερώνεις το ιερό δέμας των χλοόκαρπων βλαστών, νυμφευθείσα σε φθινοπωρινά αρπαγιμαία λέχη, μόνη εσύ ζωή και
θάνατος για τους πολύμοχθους βροτούς, Φερσεφόνη. Γιατί αεί σώζεις και τα πάντα φονεύεις. Άκουσε, μακάρια θεά, ανέπεμπε καρπούς από την γαία, θάλλουσα ειρήνη και ηπιόειρη υγεία και ευόλβιο βίο, ευάρεστο γήρας που θα μας οδηγήσει προς τον δικό σου χώρο, άνασσα, και στον ευδύνατο Πλούτωνα.
Η Περσεφόνη ταυτίζεται με τα δημητριακά και η απουσία της με τη φύλαξή
τους στο υπέδαφος. Η απαγωγή της είναι η αλληγορία του κύκλου της
ευφορίας της φύσης: η κάθοδος της Κόρης στον Κάτω κόσμο κάθε
φθινόπωρο ταυτίζεται με την απουσία των καρπών, οι οποίοι αναφύονται την
άνοιξη με την άνοδό της.
Η 21η Μαρτίου είναι μια πολύ ιδιαίτερη μέρα. Είναι η μέρα που το φως
παλεύει με το σκοτάδι και έρχονται σε ισορροπία. Είναι η μέρα που ο ήλιος
γυρνά την τροχιά του προς το βόρειο ημισφαίριο της γης και μας χαρίζει
ζωντάνια κι ενέργεια, την υπόσχεση της θέρμης και της δύναμής του. Όλες και όλοι οι μύστες κατευθύνονταν προς την Ελευσίνα για να τιμήσουν τις δύο Θεές και να μυηθούν στα μυστήρια της ζωής, του θανάτου και της αναγέννησης.
… Φερσεφόνη. Γιατί αεί σώζεις και τα πάντα φονεύεις. Άκουσε, μακάρια θεά, ανέπεμπε καρπούς από την γαία, θάλλουσα ειρήνη και ηπιόειρη υγεία και ευόλβιο βίο, ευάρεστο γήρας που θα μας οδηγήσει προς τον δικό σου χώρο,
άνασσα, και στον ευδύνατο Πλούτωνα…
- Ορφικός ύμνος Περσεφόνης
Σύμφωνα με το μύθο, κάθε φορά που η Περσεφόνη, κόρη της Δήμητρας,
επιστρέφει στη γη από τον Άδη, η γη βλασταίνει, τα φυτά βγάζουν ανθούς και
φύλλα και καρπούς. Η επιστροφή της Περσεφόνης στη γη, συμβολίζει τον ερχομό της Άνοιξης.
Ο Aδης έλαβε ως σύζυγό του, την Περσεφόνη, μέσα από τέχνασμα, μια ιστορία πουσυνέδεσε τα αρχαία Ελευσίνια Μυστήρια με το Ολύμπιο πάνθεον, σε μια πρώιμηαλληγορική παρουσία - σύνδεση ζωής και θανάτου. Ο Aδης αγάπησε την Περσεφόνη τόσο πολύ που δεν την απελευθέρωσε από τον
κάτω κόσμο. Η μητέρα της Περσεφόνης πενθούσε για την απώλεια της κόρης της καιέριξε κατάρα στη γή προκαλώντας μεγάλη πείνα. Ο Aδης ξεγέλασε την Περσεφόνηνα φάει έξι σπόρους ροδιού, πράγμα που σήμαινε πως δεν θα μπορούσε να φύγει από τον κάτω κόσμο ακόμα και με τη βοήθεια του Δια. Η Περσεφόνη ήξερε για την
κατάθλιψη της μητέρας της και ζήτησε στον Aδη να την επιστρέψει στην γη των
ζωντανών, με τον όρο να μείνει έξι μήνες κάθε χρόνο μαζί του, έναν για κάθε σπόρο που έφαγε. Κάθε χρόνο ο Aδης ταξιδεύει στη γη των ζωντανών με την Περσεφόνη στο άρμα του. Στους μήνες που η Περσεφόνη πηγαίνει στον κάτω κόσμο υπάρχει
πάντα πείνα (χειμώνας).
Ο Άδης έλαβε ως σύζυγό του, την Περσεφόνη, μέσα από τέχνασμα, μια
ιστορία που συνέδεσε τα αρχαία Ελευσίνια Μυστήρια με το Ολύμπιο πάνθεον,
σε μια πρώϊμη αλληγορική παρουσία - σύνδεση ζωής και θανάτου.
Η άνοδος της Κόρης στη Γη, φέρνει την χαρά στη καρδιά της Δήμητρας και μαζί το φως, τη χαρά και την γονιμότητα Ο μύθος συμβολίζει, τον συνεχή
κύκλο της Ζωής από την απουσία από τη ζωή στην άνθιση, τη βλάστηση και
τη καρποφορία. Τα αρώματα, τα χρώματα και οι καρποί, μπορούν να
συμβολίσουν την ανθρώπινη ψυχή που βλασταίνει και ανθίζει μετά την “χειμερία νάρκη” και τα γεννήματα της εσωτερικής εργασίας, τροφή για το
πνεύμα, το οποίο προορίζεται σε θεία πνευματική ανάταση.
Στη Δήμητρα - Ορφικός Ύμνος
… Φερσεφόνη. Γιατί αεί σώζεις και τα πάντα φονεύεις. Άκουσε, μακάρια θεά, ανέπεμπε καρπούς από την γαία, θάλλουσα ειρήνη και ηπιόειρη υγεία και ευόλβιο βίο, ευάρεστο γήρας που θα μας οδηγήσει προς τον δικό σου χώρο,
άνασσα, και στον ευδύνατο Πλούτωνα…
- Ορφικός ύμνος Περσεφόνης
Ο μύθος της αρπαγής της θεάς της βλάστησης είναι Προελληνικός , όπως
φαίνεται στο Σουμεριακό και Συριακό μύθο της αρπαγής της θεάς της
γονιμότητας και βλάστησης Ιννάνα η Ιστάρ (Αστάρτη). Το μέρος της αρπαγής
είναι διαφορετικό σε κάθε τοπική λατρεία, και η τοποθεσία πιθανόν
υποδεικνύει ότι κάποια μαγική μακρινή χώρα είχε επινοηθεί στο απώτατο
παρελθόν. Ο Ομηρικός ‘Υμνος αναφέρει την πεδιάδα της «Νύσας». Στην
Ελληνική Μυθολογία η «Νύσα» είναι ένα μυθικό βουνό με άγνωστη
τοποθεσία, το μέρος που γεννήθηκε ο θεός Διόνυσος. Η παλαιότερη αναπαράσταση μιας θεάς που μπορεί να ταυτισθεί με την Περσεφόνη που
βγαίνει από το έδαφος, είναι ένα διακοσμημένο πιάτο από την Παλαιο-
Παλατιακή περίοδο στην Φαιστό. Η θεά έχει μια μορφή που μοιάζει με
λαχανικό, και συνοδεύεται από κοπέλες που χορεύουν ανάμεσα σε ανθισμένα
λουλούδια. Η αναπαράσταση είναι παρόμοια με νεώτερες αναπαραστάσεις
της «Ανόδου της Φερεφάτα». Η Περσεφόνη ήταν μια αρχαία χθόνια θεότητα των αγροτικών κοινωνιών, που δεχόταν τις ψυχές των νεκρών μέσα στη γη, αλλά απέκτησε δύναμη για τη γονιμότητα του εδάφους κάτω από το οποίο βασίλευε. Σύντροφός της ήταν ο Πλούτωνας (Άδης) που ταυτίζεται με τον Πλούτο γιατί σαν χθόνια θεότητα βασίλευε μέσα στη γη όπου σε υπόγεια σιλό αποθηκεύονταν οι σπόροι του σιταριού, αλλά και περιείχε τους σπόρους που
ήταν απαραίτητοι για μια καλή συγκομιδή. Σε μερικές αναπαραστάσεις ο Αδης εμφανίζεται με τα άλογά του. Ο μύθος της αρπαγής της «Κόρης» προέρχεται από την ιδέα ότι ο Άδης αρπάζει τις ψυχές των νεκρών σαν τη λεία του, και μετά τις μεταφέρει στο βασίλειό του. Η ιδέα εμφανίζεται αμυδρά
στον ’Ομηρο, αλλά είναι έντονη στις Ελληνικές λαϊκές παραδόσεις. Ο
Χάροντας εμφανίζεται με το άλογό του, και μεταφέρει τον νεκρό στον κάτω κόσμο.
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα Περσεφόνη (Φερσεφόνη) σημαίνει σοφή.
Προέρχεται απο το Φερέπαφα χάρη στην σοφία της και στην επαφή με το
φερόμενο, με το κινούμενο, αυτό που πάντα βρίσκεται σε κίνηση.
Σύμφωνα με το μύθο, κάθε φορά που η Περσεφόνη, κόρη της Δήμητρας,
επιστρέφει στη γη από τον Άδη, η γη βλασταίνει, τα φυτά βγάζουν ανθούς και
φύλλα και καρπούς. Η επιστροφή της Περσεφόνης στη γη, συμβολίζει τον ερχομό της Άνοιξης.
Ο μύθος της Κόρης περιγράφει τον αέναο κύκλο της Ζωής στο κάθε τι. Την άνοδο και την κάθοδο, τη μέρα και τη νύχτα, τη κίνηση και την ακινησία.
Συμβολίζει όλες τις αλληλοσυμπληρούμενες αντίθετες ενέργειες που
συνθέτουν τη Ζωή. Το δίπολο της εσωτερικής και εξωτερικής αρμονίας.
Η αλληγορία υπενθυμίζει τη συνεχή μετάβαση της ψυχής από τη νύχτα στη μέρα, από τη μέρα στη νύχτα. Την κάθοδο της ψυχής στο σκοτάδι, τον εσωτερικό θάνατο και την άνοδο της ψυχής στο φως, στη Μητέρα. Συμβολίζει
το ταξίδι της εξέλιξης της ψυχής, ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό κόσμο,
όλες τις μεταβολές και τις αλλαγές που σηματοδοτούν τη Ζωή μας. Οι πανανθρώπινες θεότητες, οι Μύθοι και οι Αρχαίοι εορτασμοί της Εαρινής Ισημερίας, είχαν μία κοινή γλώσσα να εκφράσουν, τον εγγεγραμμένο στο
συλλογικό ασυνείδητο Φυσικό Νόμο της Ζωής, που ορίζει ότι η Ζωή,
νομοτελειακά, συνεχίζεται.
Περσεφόνη, θυγατέρα του μεγάλου Διός, έλα μακάρια, μονογένεια θεά, και
δέξου τα χαρισμένα ιερά, πολύτιμε σύζηγε του Πλούτωνα, συνέτή, βιοδώτι,
που κατέχεις τις πύλες του Άδη στα έγκατα της γαίας, Πραξιδίκη, ερατοπλόκαμε, αγνό θάλος της Δηούς, γενέτειρα των Ευμενιδών βασίλισσα των υποχθονίων, κόρη που την τέκνωσε ο Ζεύς σε άρρητες γονές, μητέρα του εριβρεμέτου πολυμόρφου Ευβουλήος, συμπαίκτρια των Ωρών, φαεσφόρε, αγλαόμορφη, σεμνή, παντοκράτειρα, κόρη που βρίθεις από καρπούς, ευφεγγή, κερόεσσα, μόνη ποθητή για τους θνητούς, εαρινή, που χαίρεις με τις λειμωνιάδες πνοές, που φανερώνεις το ιερό δέμας των χλοόκαρπων βλαστών, νυμφευθείσα σε φθινοπωρινά αρπαγιμαία λέχη, μόνη εσύ ζωή και
θάνατος για τους πολύμοχθους βροτούς, Φερσεφόνη. Γιατί αεί σώζεις και τα πάντα φονεύεις. Άκουσε, μακάρια θεά, ανέπεμπε καρπούς από την γαία, θάλλουσα ειρήνη και ηπιόειρη υγεία και ευόλβιο βίο, ευάρεστο γήρας που θα μας οδηγήσει προς τον δικό σου χώρο, άνασσα, και στον ευδύνατο Πλούτωνα.
Ο Aδης έλαβε ως σύζυγό του, την Περσεφόνη, μέσα από τέχνασμα, μια ιστορία πουσυνέδεσε τα αρχαία Ελευσίνια Μυστήρια με το Ολύμπιο πάνθεον, σε μια πρώιμηαλληγορική παρουσία - σύνδεση ζωής και θανάτου. Ο Aδης αγάπησε την Περσεφόνη τόσο πολύ που δεν την απελευθέρωσε από τον
κάτω κόσμο. Η μητέρα της Περσεφόνης πενθούσε για την απώλεια της κόρης της καιέριξε κατάρα στη γή προκαλώντας μεγάλη πείνα. Ο Aδης ξεγέλασε την Περσεφόνηνα φάει έξι σπόρους ροδιού, πράγμα που σήμαινε πως δεν θα μπορούσε να φύγει από τον κάτω κόσμο ακόμα και με τη βοήθεια του Δια. Η Περσεφόνη ήξερε για την
κατάθλιψη της μητέρας της και ζήτησε στον Aδη να την επιστρέψει στην γη των
ζωντανών, με τον όρο να μείνει έξι μήνες κάθε χρόνο μαζί του, έναν για κάθε σπόρο που έφαγε. Κάθε χρόνο ο Aδης ταξιδεύει στη γη των ζωντανών με την Περσεφόνη στο άρμα του. Στους μήνες που η Περσεφόνη πηγαίνει στον κάτω κόσμο υπάρχει
πάντα πείνα (χειμώνας).
Μία μέρα που η Περσεφόνη μάζευε λουλούδια στο Νύσιον πεδίον, μαζί με την
Αθηνά, την Άρτεμη και τις Ωκεανίδες νύμφες, άνοιξε η Γη και ξεπήδησε από
μέσα ο Πλούτωνας με το σκοτεινό του άρμα και την άρπαξε, αλλά τις κραυγές
της δεν τις άκουσε κανείς, εκτός από την Εκάτη και τον Ήλιο κι έτσι κανείς δεν
πρόλαβε να τη σώσει.
Η Περσεφόνη ταυτίζεται με τα δημητριακά και η απουσία της με τη φύλαξή
τους στο υπέδαφος. Η απαγωγή της είναι η αλληγορία του κύκλου της
ευφορίας της φύσης: η κάθοδος της Κόρης στον Κάτω κόσμο κάθε
φθινόπωρο ταυτίζεται με την απουσία των καρπών, οι οποίοι αναφύονται την
άνοιξη με την άνοδό της.
Η 21η Μαρτίου είναι μια πολύ ιδιαίτερη μέρα. Είναι η μέρα που το φως
παλεύει με το σκοτάδι και έρχονται σε ισορροπία. Είναι η μέρα που ο ήλιος
γυρνά την τροχιά του προς το βόρειο ημισφαίριο της γης και μας χαρίζει
ζωντάνια κι ενέργεια, την υπόσχεση της θέρμης και της δύναμής του. Όλες και όλοι οι μύστες κατευθύνονταν προς την Ελευσίνα για να τιμήσουν τις δύο Θεές και να μυηθούν στα μυστήρια της ζωής, του θανάτου και της αναγέννησης.
Ουρανός & Γαία
10
Ουρανός & Γαία
Στην ιστορία της Δημιουργίας των αρχαίων Ελλήνων, το Χάος ήρθε πριν από όλους τους άλλους. Το Χάος αποτελείτο από το κενό, τη γη και το σκοτάδι
μέσα σε σύγχυση. Κατόπιν η γη, υπό μορφή της Γαίας, οδηγήθηκε στην ύπαρξη. Από τη μητέρα γη αναπήδησε τους έναστρους ουρανούς, υπό μορφή
Θεού ο Ουρανός.
Η πρωταρχική θεότητα. Οι πρωτόγονοι αντιλαμβάνονταν τη γη ως το τεράστιο ον που γεννάει ασταμάτητα χωρίς εξάντληση. Στην επιφάνεια της γης έβλεπαν τα φυτά και τα ζώα να γεννιούνται αδιάκοπα, και να ξαναγυρίζουν πάλι πίσω στο έδαφος. Η γη ήταν το μέρος όπου γεννιόταν και πέθαινε η ζωή.
Η Γαία προϋπήρχε με τον Έρωτα και το Χάος στη δημιουργία του Κόσμου.
Γέννησε τον Ουρανό, τα Όρη και τον Πόντο. Έσμιξε με τον Ουρανό και γέννησε τους Τιτάνες. Ο Ουρανός ήταν ο πατέρας, που γονιμοποιεί και η Γαία
ήταν η μητέρα που γεννά τα παιδιά της.
- Θεογονία (στίχοι 116-132)
Ω, θεά Φύση,
μητέρα των πάντων,
πολυμήχανη μητέρα,
επουράνια θεά
που χτίζεις τα πάντα…
- Ορφικό
Σκοτώνουνε τη μάνα γη κι ο ουρανός θυμώνει
μαυρίζει, αστράφτει και βροντά και ρίχνει μαύρο χιόνι.
Σκοτώσανε κι ένα παιδί πριν γεννηθεί ακόμη
το προσκυνούν οι άγγελοι και του ουρανού οι νόμοι…
- Θοδωρής Κοτονιάς - Μάνα γη -
Ουρανέ που εγέννησες τα πάντα και είσαι πάντοτε μέρος του κόσμου ακατάβλητον, πρωτότοκε, η αρχή των πάντων και το τέλος των πάντων κυριαρχε του κόσμου, που ελίσσεται γύρω από τη γην ωσάν σφαίρα και είσαι η κατοικία των μακαρίων θεών…
- Ησιοδος Θεογονία
Στην ιστορία της Δημιουργίας των αρχαίων Ελλήνων, το Χάος ήρθε πριν από όλους τους άλλους. Το Χάος αποτελείτο από το κενό, τη γη και το σκοτάδι
μέσα σε σύγχυση. Κατόπιν η γη, υπό μορφή της Γαίας, οδηγήθηκε στην ύπαρξη. Από τη μητέρα γη αναπήδησε τους έναστρους ουρανούς, υπό μορφή
Θεού ο Ουρανός.
Η Γαία προϋπήρχε με τον Έρωτα και το Χάος στη δημιουργία του Κόσμου.
Γέννησε τον Ουρανό, τα Όρη και τον Πόντο. Έσμιξε με τον Ουρανό και γέννησε τους Τιτάνες. Ο Ουρανός ήταν ο πατέρας, που γονιμοποιεί και η Γαία
ήταν η μητέρα που γεννά τα παιδιά της.
- Θεογονία (στίχοι 116-132)
Σκοτώνουνε τη μάνα γη κι ο ουρανός θυμώνει
μαυρίζει, αστράφτει και βροντά και ρίχνει μαύρο χιόνι.
Σκοτώσανε κι ένα παιδί πριν γεννηθεί ακόμη
το προσκυνούν οι άγγελοι και του ουρανού οι νόμοι…
- Θοδωρής Κοτονιάς - Μάνα γη -
Η πρωταρχική θεότητα. Οι πρωτόγονοι αντιλαμβάνονταν τη γη ως το τεράστιο ον που γεννάει ασταμάτητα χωρίς εξάντληση. Στην επιφάνεια της γης έβλεπαν τα φυτά και τα ζώα να γεννιούνται αδιάκοπα, και να ξαναγυρίζουν πάλι πίσω στο έδαφος. Η γη ήταν το μέρος όπου γεννιόταν και πέθαινε η ζωή.
Ω, θεά Φύση,
μητέρα των πάντων,
πολυμήχανη μητέρα,
επουράνια θεά
που χτίζεις τα πάντα…
- Ορφικό
Ουρανέ που εγέννησες τα πάντα και είσαι πάντοτε μέρος του κόσμου ακατάβλητον, πρωτότοκε, η αρχή των πάντων και το τέλος των πάντων κυριαρχε του κόσμου, που ελίσσεται γύρω από τη γην ωσάν σφαίρα και είσαι η κατοικία των μακαρίων θεών…
- Ησιοδος Θεογονία
Αίολος
11
Αίολος
Ο Άνεμος, ή Άηρ ένα από τα τέσσερα στοιχεία - επίπεδα κατά την τετράκτυ του Πυθαγόρα (ΧΘΩΝ, ΥΔΩΡ, ΑΗΡ, ΠΥΡ ) είναι ένα ζωτικό σημείο αναφοράς στην ανθρώπινη Ψυχή και την Νόηση.
Οι Βορεάδες, οι φτερωτοί γιοι του Βορέα, Ζήτης και Κάλαϊς, κατέρχονταν ορμητικοί απ' τον αιθέρα, όπως ο πατέρας τους.
Αντιπροσωπεύει τον βόρειο άνεμο που κατέβαινε από τη Θράκη κι έφερνε το
χαλάζι και το χιόνι.
Όταν ο Βορέας είδε για πρώτη φορά την Ωρείθυια, κόρη του βασιλιά της
Αθήνας Ερεχθέα, την ερωτεύτηκε. Πετώντας την πήρε μαζί του. Από την
ένωση τους γεννήθηκαν, ο Ζήτης, ο Κάλαϊς, η Κλεοπάτρα και η Χιόνη.
Ο Άνεμος, ή Άηρ ένα από τα τέσσερα στοιχεία - επίπεδα κατά την τετράκτυ του Πυθαγόρα (ΧΘΩΝ, ΥΔΩΡ, ΑΗΡ, ΠΥΡ ) είναι ένα ζωτικό σημείο αναφοράς στην ανθρώπινη Ψυχή και την Νόηση.
Αντιπροσωπεύει τον βόρειο άνεμο που κατέβαινε από τη Θράκη κι έφερνε το
χαλάζι και το χιόνι.
Όταν ο Βορέας είδε για πρώτη φορά την Ωρείθυια, κόρη του βασιλιά της
Αθήνας Ερεχθέα, την ερωτεύτηκε. Πετώντας την πήρε μαζί του. Από την
ένωση τους γεννήθηκαν, ο Ζήτης, ο Κάλαϊς, η Κλεοπάτρα και η Χιόνη.
Οι Βορεάδες, οι φτερωτοί γιοι του Βορέα, Ζήτης και Κάλαϊς, κατέρχονταν ορμητικοί απ' τον αιθέρα, όπως ο πατέρας τους.
Ορφέας
12
Ορφέας
Ευριδίκη! Ω Θείο φως!
Βογγάνε σπάζοντας οι επτά χορδές της λύρας του.
Και η φωνή του παρασυρμένη πάντα από το ποτάμι του χρόνου, ακόμα κραυγάζει.
Ευριδίκη! Ευριδίκη!
- Ορφική παράδοση
… Άτεγκτοι και στην έξοδο προσηλωμένοι Θα τη φέρουμε την Ευρυδίκη πάλι Στο φως, στο φως, στο φως.
- Οδυσσέας Ελύτης. 1968 Τα Ετεροθαλή
Το καλοκαίρι εφέτος, κάτω απ’ τον αστερισμό της Λύρας, μένουμε συλλογισμένοι. Ποιό τ’ όφελος που μάγεψες με το τραγούδι σου τον Άδη και την Περσεφόνη και σου επιστρέψανε την Ευρυδίκη; Ο ίδιος εσύ, στη δύναμή σου δυσπιστώντας, στράφηκες να βεβαιωθείς, κι΄εχάθη πάλι το βασίλειο των ίσκιων κάτω απ’ τις λεύκες…
- Γιάννης Ρίτσος: Στον Ορφέα
Ευριδίκη! Ω Θείο φως!
Βογγάνε σπάζοντας οι επτά χορδές της λύρας του.
Και η φωνή του παρασυρμένη πάντα από το ποτάμι του χρόνου, ακόμα κραυγάζει.
Ευριδίκη! Ευριδίκη!
- Ορφική παράδοση
Τραγουδιστή, που γυρεύεις τη συντρόφισσα και τρέχεις στην τυφλή φυλακή της νύχτας και της λησμονιάς, μη βαρυγκωμήσεις, αν στο άντρο αυτό μπροστά, με τ’ άξια τούτα πνεύματα, έφτασα κι εγώ…
- Διονύσιος Σολωμός
Ευριδίκη! Ω Θείο φως!
Βογγάνε σπάζοντας οι επτά χορδές της λύρας του.
Και η φωνή του παρασυρμένη πάντα από το ποτάμι του χρόνου, ακόμα κραυγάζει.
Ευριδίκη! Ευριδίκη!
- Ορφική παράδοση
Το καλοκαίρι εφέτος, κάτω απ’ τον αστερισμό της Λύρας, μένουμε συλλογισμένοι. Ποιό τ’ όφελος που μάγεψες με το τραγούδι σου τον Άδη και την Περσεφόνη και σου επιστρέψανε την Ευρυδίκη; Ο ίδιος εσύ, στη δύναμή σου δυσπιστώντας, στράφηκες να βεβαιωθείς, κι΄εχάθη πάλι το βασίλειο των ίσκιων κάτω απ’ τις λεύκες…
- Γιάννης Ρίτσος: Στον Ορφέα
Τραγουδιστή, που γυρεύεις τη συντρόφισσα και τρέχεις στην τυφλή φυλακή της νύχτας και της λησμονιάς, μη βαρυγκωμήσεις, αν στο άντρο αυτό μπροστά, με τ’ άξια τούτα πνεύματα, έφτασα κι εγώ…
- Διονύσιος Σολωμός
… Άτεγκτοι και στην έξοδο προσηλωμένοι Θα τη φέρουμε την Ευρυδίκη πάλι Στο φως, στο φως, στο φως.
- Οδυσσέας Ελύτης. 1968 Τα Ετεροθαλή
Ευριδίκη! Ω Θείο φως!
Βογγάνε σπάζοντας οι επτά χορδές της λύρας του.
Και η φωνή του παρασυρμένη πάντα από το ποτάμι του χρόνου, ακόμα κραυγάζει.
Ευριδίκη! Ευριδίκη!
- Ορφική παράδοση
Σελήνη
13
Σελήνη
… Εν εκστάσει βλέπω νυν
του Ενδυμίωνος την φημισμένην καλλονήν.
Ιάσμων κάνιστρα κενούν οι δούλοι μου· κ’ ευοίωνοι
επευφημίαι εξύπνησαν αρχαίων χρόνων ηδονήν…
- Κωνσταντίνος Καβάφης – 1916
Ο Ενδυμίων ήταν βοσκός από την Καρία με απαράμιλλη ομορφιά. Η Σελήνη τον είδε σε μία σπηλιά του Λάτμου και τον ερωτεύτηκε. Τον επισκεπτόταν κάθε βράδυ την ώρα που κοιμόταν, όμως ανησυχώντας πως σαν θνητός θα γεράσει και θα πεθάνει παρακάλεσε τον Δία να τον αφήσει να κοιμάται για πάντα τον αγέραστο ύπνο ώστε να μην τον χάσει ποτέ.
Ο Δίας του χάρισε τον αιώνιο ύπνο για να παραμείνει πάντα νέος και να ξυπνά μόνο για να συναντήσει την αγαπημένη του. Ο Ενδυμίων προσωποποιεί τον ήλιο που συναντά το φεγγάρι την ώρα που δύει και
ερωτοτροπεί μαζί του.
Από την ένωσή τους γεννήθηκαν πενήντα κόρες που συμβολίζουν τους
πενήντα σεληνιακούς μήνες κάθε Ολυμπιάδας. Λέγεται ότι κάθε νύχτα η Σελήνη έβγαινε με το άρμα της και φώτιζε τη γη. Μια νύχτα όμως είδε έναν όμορφο βοσκό, τον Ενδυμίωνα, να κοιμάται και επειδή δεν ήθελε να τον ξυπνήσει, δεν φώτισε το βουνό.
Εισάκουσε, θεά, βασίλισσα, φωτοφόρα, θεϊκή Σελήνη,
ταυροκέρατη Μήνη, νυχτόδρομη, αεροδιάβατη,
νυκτόβια, δαδοφόρα, κόρη πάνστιλβη, Μήνη, που αυξάνεις και λιγοστεύεις, θηλυκή και αρσενική, φωτίστρια, φίλιππη, μητέρα χρόνου, καρποφόρα…
- Ορφικός Ύμνος Σελήνης
… Εν εκστάσει βλέπω νυν
του Ενδυμίωνος την φημισμένην καλλονήν.
Ιάσμων κάνιστρα κενούν οι δούλοι μου· κ’ ευοίωνοι
επευφημίαι εξύπνησαν αρχαίων χρόνων ηδονήν…
- Κωνσταντίνος Καβάφης – 1916
Ο Δίας του χάρισε τον αιώνιο ύπνο για να παραμείνει πάντα νέος και να ξυπνά μόνο για να συναντήσει την αγαπημένη του. Ο Ενδυμίων προσωποποιεί τον ήλιο που συναντά το φεγγάρι την ώρα που δύει και
ερωτοτροπεί μαζί του.
Εισάκουσε, θεά, βασίλισσα, φωτοφόρα, θεϊκή Σελήνη,
ταυροκέρατη Μήνη, νυχτόδρομη, αεροδιάβατη,
νυκτόβια, δαδοφόρα, κόρη πάνστιλβη, Μήνη, που αυξάνεις και λιγοστεύεις, θηλυκή και αρσενική, φωτίστρια, φίλιππη, μητέρα χρόνου, καρποφόρα…
- Ορφικός Ύμνος Σελήνης
Ο Ενδυμίων ήταν βοσκός από την Καρία με απαράμιλλη ομορφιά. Η Σελήνη τον είδε σε μία σπηλιά του Λάτμου και τον ερωτεύτηκε. Τον επισκεπτόταν κάθε βράδυ την ώρα που κοιμόταν, όμως ανησυχώντας πως σαν θνητός θα γεράσει και θα πεθάνει παρακάλεσε τον Δία να τον αφήσει να κοιμάται για πάντα τον αγέραστο ύπνο ώστε να μην τον χάσει ποτέ.
Από την ένωσή τους γεννήθηκαν πενήντα κόρες που συμβολίζουν τους
πενήντα σεληνιακούς μήνες κάθε Ολυμπιάδας. Λέγεται ότι κάθε νύχτα η Σελήνη έβγαινε με το άρμα της και φώτιζε τη γη. Μια νύχτα όμως είδε έναν όμορφο βοσκό, τον Ενδυμίωνα, να κοιμάται και επειδή δεν ήθελε να τον ξυπνήσει, δεν φώτισε το βουνό.
Ίκαρος
14
Ίκαρος
Ο Ίκαρος γοητευμένος από την πτήση, παράκουσε την εντολή του πατέρα του
να μην πετάει πολύ ψηλά για να μη λιώσει από τη ζέστη του ήλιου το κερί των
φτερών, ούτε και πολύ χαμηλά για να μην λυθούν τα φτερά από την υγρασία
της θάλασσας. Η θαλάσσια περιοχή όπου ο Ίκαρος βρήκε τον θάνατο,
ονομάστηκε έκτοτε Ικάριο-Πέλαγος ή Ικάριος Πόντος - Απολλόδωρος
Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν’
αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου. Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!
- Νίκος Καζαντζάκης
Καβάλα απάνω σε ίσκινα άλογα τους ίσκιους κυνηγούμε• ίσκιος κι ο θάνατος, και κυνηγάει τον ίσκιο της ζωής μας.
- Νίκος Καζαντζάκης
Ο Ίκαρος γοητευμένος από την πτήση, παράκουσε την εντολή του πατέρα του
να μην πετάει πολύ ψηλά για να μη λιώσει από τη ζέστη του ήλιου το κερί των
φτερών, ούτε και πολύ χαμηλά για να μην λυθούν τα φτερά από την υγρασία
της θάλασσας. Η θαλάσσια περιοχή όπου ο Ίκαρος βρήκε τον θάνατο,
ονομάστηκε έκτοτε Ικάριο-Πέλαγος ή Ικάριος Πόντος - Απολλόδωρος
Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν’
αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου. Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!
- Νίκος Καζαντζάκης
Καβάλα απάνω σε ίσκινα άλογα τους ίσκιους κυνηγούμε• ίσκιος κι ο θάνατος, και κυνηγάει τον ίσκιο της ζωής μας.
- Νίκος Καζαντζάκης
Δίας
15
Δίας
Προσκαλώ τον μέγαν, τον άγνόν, πού δυνατά βροντά, τον oνομαστόν, τον
αέριον τον φλογερόν, πού συγκλονίζει με το πυρ αυτόν πού λάμπει στον αέρα.πού
αστράφτει εις το φως των …
Ορφικοί Ύμνοι-20. Διός Ἀστραπαίου (θυμίαμα λιβανομάνναν)
… Ξάφνου ρίπη: φτερά τρανά φτεροκοπούν ακόμη
πάν’ από κόρη ανήμπορη, τους μηρούς της χαϊδεύουν;
Και πώς μπορεί το σώμα της, σαν άσπρες ορμές τ’ ωθήσουν, ν’ αδιαφορήσει στους παλμούς που την καρδιά του δέρνουν;…
YEATS: -η Λήδα και ο κύκνος
… Λιγνά χέρια τρεμάμενα πως τάχα ν’ απωθήσουν
το μεγαλείο το φτερωτό απ’ τους μηρούς που λύνουν;
Και πώς μπορεί το σώμα της, σαν άσπρες ορμές τ’ ωθήσουν, ν’ αδιαφορήσει στους παλμούς που την καρδιά του δέρνουν;…
-YEATS: - η Λήδα και ο κύκνος
Μητέρα των Διόσκουρων Κάστορα και Πολυδεύκη καθώς και της Ελένης (εκ
του Διός), της Κλυταιμνήστρας, της Τιμάνδρας, της Φοίβης και της Φιλονόης εκ του συζύγου της Τυνδάρεω.
Η Αφροδίτη μεταμόρφωσε το Δία σε λαμπρό κύκνο και τον εαυτό της σε αετό
και άρχισε να καταδιώκει τον κύκνο στην κοιλάδα του ποταμού. Η Λήδα τον
προστάτευσε στην αγκαλιά της. Από την ένωση αυτή γεννήθηκαν δύο αυγά.
Από το ένα αυγό γεννήθηκε η ωραία Ελένη και από το άλλο οι Διόσκουροι,
Κάστωρ και Πολυδεύκης.
Ο Ακρίσιος, ο βασιλιάς του Άργους μετά από ένα χρησμό που έλεγε ότι θα
τον σκότωνε ο γιος που θα γεννούσε η κόρη του η Δανάη την φυλάκισε σε μια
χάλκινη φυλακή. Ο Δίας μεταμορφωμένος σε χρυσή βροχή ενώθηκε με τη
Δανάη. Από την ένωση αυτήν γεννήθηκε ο Περσέας.
… Τόσο γερά πιασμένη,
κι υποταγμένη απόλυτα στ’ άγριο αίμα του αέρα,
τη γνώση και τη δύναμη απόχτησε του κύκνου
προτού τ’ αδιάφορο ραμφί την είχε αφημένη; …
YEATS: - η Λήδα και ο κύκνος
… Άπλωσε η γαλήνη τα φτερά της ωσάν αλησμόνητος κύκνος ονείρου σ' αυτά τα έρημα νερά …
- Νίκος Καρούζος (1926-1990)
Μέσα στη φυλακή της η Δανάη ξαφνικά ένοιωσε να πλημυρίζει ολόκληρο το
είναι της με φως. Ένα χρυσό φως σαν βροχή. Ανοίγοντας τα μάτια είδε
μπροστά της να μεταμορφώνεται, πανέμορφος και λαμπερός ο ίδιος ο Δίας.
Προσκαλώ τον μέγαν, τον άγνόν, πού δυνατά βροντά, τον oνομαστόν, τον
αέριον τον φλογερόν, πού συγκλονίζει με το πυρ αυτόν πού λάμπει στον αέρα.πού
αστράφτει εις το φως των …
Ορφικοί Ύμνοι-20. Διός Ἀστραπαίου (θυμίαμα λιβανομάνναν)
Μητέρα των Διόσκουρων Κάστορα και Πολυδεύκη καθώς και της Ελένης (εκ
του Διός), της Κλυταιμνήστρας, της Τιμάνδρας, της Φοίβης και της Φιλονόης εκ του συζύγου της Τυνδάρεω.
… Τόσο γερά πιασμένη,
κι υποταγμένη απόλυτα στ’ άγριο αίμα του αέρα,
τη γνώση και τη δύναμη απόχτησε του κύκνου
προτού τ’ αδιάφορο ραμφί την είχε αφημένη; …
YEATS: - η Λήδα και ο κύκνος
… Ξάφνου ρίπη: φτερά τρανά φτεροκοπούν ακόμη
πάν’ από κόρη ανήμπορη, τους μηρούς της χαϊδεύουν;
Και πώς μπορεί το σώμα της, σαν άσπρες ορμές τ’ ωθήσουν, ν’ αδιαφορήσει στους παλμούς που την καρδιά του δέρνουν;…
YEATS: -η Λήδα και ο κύκνος
Η Αφροδίτη μεταμόρφωσε το Δία σε λαμπρό κύκνο και τον εαυτό της σε αετό
και άρχισε να καταδιώκει τον κύκνο στην κοιλάδα του ποταμού. Η Λήδα τον
προστάτευσε στην αγκαλιά της. Από την ένωση αυτή γεννήθηκαν δύο αυγά.
Από το ένα αυγό γεννήθηκε η ωραία Ελένη και από το άλλο οι Διόσκουροι,
Κάστωρ και Πολυδεύκης.
… Άπλωσε η γαλήνη τα φτερά της ωσάν αλησμόνητος κύκνος ονείρου σ' αυτά τα έρημα νερά …
- Νίκος Καρούζος (1926-1990)
… Λιγνά χέρια τρεμάμενα πως τάχα ν’ απωθήσουν
το μεγαλείο το φτερωτό απ’ τους μηρούς που λύνουν;
Και πώς μπορεί το σώμα της, σαν άσπρες ορμές τ’ ωθήσουν, ν’ αδιαφορήσει στους παλμούς που την καρδιά του δέρνουν;…
-YEATS: - η Λήδα και ο κύκνος
Ο Ακρίσιος, ο βασιλιάς του Άργους μετά από ένα χρησμό που έλεγε ότι θα
τον σκότωνε ο γιος που θα γεννούσε η κόρη του η Δανάη την φυλάκισε σε μια
χάλκινη φυλακή. Ο Δίας μεταμορφωμένος σε χρυσή βροχή ενώθηκε με τη
Δανάη. Από την ένωση αυτήν γεννήθηκε ο Περσέας.
Μέσα στη φυλακή της η Δανάη ξαφνικά ένοιωσε να πλημυρίζει ολόκληρο το
είναι της με φως. Ένα χρυσό φως σαν βροχή. Ανοίγοντας τα μάτια είδε
μπροστά της να μεταμορφώνεται, πανέμορφος και λαμπερός ο ίδιος ο Δίας.
Έρωτας και Ψυχή
16
Έρωτας και Ψυχή
Κι’από το Χάος έγινε το Eρεβος κι’η μαύρη Νύχτα
Κι’από τη Νύχτα πάλι έγιναν ο Αιθέρας και η Ημέρα
αυτούς τους γέννησε αφού συνέλαβε ερωτικά με το Eρεβος
- Ησιόδου : Θεογονία
Στ' αλήθεια, πρώτα-πρώτα το Χάος έγινε. Κι ύστερα η πλατύστερνη Γη, η σταθερή πάντοτε έδρα όλων των αθανάτων που την κορφή κατέχουνε του χιονισμένου Ολύμπου και τα ζοφώδη Τάρταρα στο μυχό της γης με τους πλατιούς τους δρόμους.
- Ησιόδου : Θεογονία.
… Αλλά κι ο Έρωτας που είναι ο ωραιότερος
ανάμεσα στους αθάνατους θεούς που παραλύει τα μέλη και όλων των θεών
κι ανθρώπων την καρδιά δαμάζει μες στα στήθη και τη συνετή τους θέληση …
- Ησιόδου : Θεογονία
Το πιο μεγάλο ταξίδι μας το κάνουμε μέσα στη ψυχή μας
- Νίκος Καζαντζάκης
Οι άνθρωποι "φτερωτό" τον Ερωτα ονομάζουν. Οι αθάνατοι όμως "Πτέρωτα", γιατί από τη φύση του δίνει φτερά
- Πλάτων "Φαίδρα"
Κι’από το Χάος έγινε το Eρεβος κι’η μαύρη Νύχτα
Κι’από τη Νύχτα πάλι έγιναν ο Αιθέρας και η Ημέρα
αυτούς τους γέννησε αφού συνέλαβε ερωτικά με το Eρεβος
- Ησιόδου : Θεογονία
… Αλλά κι ο Έρωτας που είναι ο ωραιότερος
ανάμεσα στους αθάνατους θεούς που παραλύει τα μέλη και όλων των θεών
κι ανθρώπων την καρδιά δαμάζει μες στα στήθη και τη συνετή τους θέληση …
- Ησιόδου : Θεογονία
Οι άνθρωποι "φτερωτό" τον Ερωτα ονομάζουν. Οι αθάνατοι όμως "Πτέρωτα", γιατί από τη φύση του δίνει φτερά
- Πλάτων "Φαίδρα"
Στ' αλήθεια, πρώτα-πρώτα το Χάος έγινε. Κι ύστερα η πλατύστερνη Γη, η σταθερή πάντοτε έδρα όλων των αθανάτων που την κορφή κατέχουνε του χιονισμένου Ολύμπου και τα ζοφώδη Τάρταρα στο μυχό της γης με τους πλατιούς τους δρόμους.
- Ησιόδου : Θεογονία.
Το πιο μεγάλο ταξίδι μας το κάνουμε μέσα στη ψυχή μας
- Νίκος Καζαντζάκης
Μυθολογία Γενικά
17
Μυθολογία Γενικά
Ο μυθικός βασιλιάς της Κύπρου Πυγμαλίωνας ερωτευμένος με την τέλεια
ομορφιά της Αφροδίτης δεν μπορούσε να βρει την ιδανική γυναίκα. Έτσι
έφτιαξε ένα πανέμορφο άγαλμα το οποίο ερωτεύτηκε. Η Αφροδίτη για χάρη του ζωντάνεψε το άγαλμα και το ονόμασε Γαλάτεια επειδή ήταν άσπρη σαν το μάρμαρο. Από την ένωση τους γεννήθηκε ο Πάφος, πατέρας του Κινύρα.
Οι Πλειάδες, οι επτά αδελφές που έγιναν αστέρια. Από τις επτά αδελφές μόνο
έξι αστέρια είναι ορατά στον ουρανό χωρίς τηλεσκόπιο. Μία από τις Πλειάδες, η Μερόπη, εγκατάλειψε τις αδελφές της επειδή ήταν ντροπιασμένη εξαιτίας
του γάμου της με θνητό άντρα, ο οποίος συνέβη επίσης να είναι εγκληματίας.
Ηώ ή Ηώς ήταν προσωποποιημένη θεότητα του πρώτου φωτός της ημέρας, η Αυγή, κόρη της Θείας και του Υπερίωνος και αδελφή του Ήλιου και τηςΣελήνης η Αουρόρα των Λατίνων.
Έκλειψη ηλίου ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη. Στη δική μου εκδοχή η
πανέμορφη θεά η Σελήνη μπαίνει μπροστά από το θεϊκό φως του ζωοδότη
Ήλιου, σε μια ιερή ένωση του σκότους και του φωτός στην απόλυτη ισορροπία της ψυχοσύνθεσης του ανθρώπου που παλεύει στην κυριολεξία
ανάμεσα στο κακό και το καλό.
Όταν ο Παν παίζει τον αυλό η Πανίδα και η Χλωρίδα πλημυρίζουν την μάνα
Γη με ομορφιά! Ο Παν συμβολίζει τον μύστη, την ψυχή που αναρριχάται στο
πνευματικό οικοδόμημα, το όρος της αρετής. Η αναρρίχηση των ψυχών
γίνεται με τρόπο μουσικό, με την σύριγγα του Πανός, και με την αρμονία.
Ο μυθικός βασιλιάς της Κύπρου Πυγμαλίωνας ερωτευμένος με την τέλεια
ομορφιά της Αφροδίτης δεν μπορούσε να βρει την ιδανική γυναίκα. Έτσι
έφτιαξε ένα πανέμορφο άγαλμα το οποίο ερωτεύτηκε. Η Αφροδίτη για χάρη του ζωντάνεψε το άγαλμα και το ονόμασε Γαλάτεια επειδή ήταν άσπρη σαν το μάρμαρο. Από την ένωση τους γεννήθηκε ο Πάφος, πατέρας του Κινύρα.
Σημασία δεν έχει που βρίσκεται το κορμί, αλλά που ταξιδεύει η ψυχή.
- Σωκράτης
Σύμφωνα με το μύθο, ο Θησέας συναντά την Αριάδνη, οδηγό της ψυχής
(ψυχοπομπό). Η Αριάδνη αποτελεί την αντανάκλαση της ψυχής του ανθρώπου.
Οδηγεί τον ήρωα στο ασυνείδητο, το λαβύρινθο ο οποίος συνδέεται επίσης με τη μήτρα, επομένως με την πνευματική αναγέννηση.
Οι Πλειάδες, ήταν επτά αδελφές. Στα αρχαία ελληνικά, η λέξη πλειάδες
σημαίνει "περιστέρια". Ο Ωρίωνας παγιδεύτηκε στην αγάπη του για την Πλειώνη και τις γοητευτικές κόρες της και τις κυνηγούσε. Μετά από αρκετά χρόνια, ο Δίας επενέβη και μεταμόρφωσε τις γυναίκες σε περιστέρια για να τις βοηθήσει να δραπετεύσουν.
Η Ίριδα συνοδεύει τις ψυχές των ανθρώπων στην αιώνια ειρήνη μέσα από το
μονοπάτι του ουράνιου τόξου. Ταξιδεύει πάνω στο ουράνιο τόξομεταφέροντας τα μηνύματα των θεών στους ανθρώπους.
Ερινύες: αρχέγονες, καταχθόνιες θεότητες που τιμωρούν σκληρά όποιον
ξεφεύγει από το μέτρο (τύψεις).
Σύμφωνα με τον «πατέρα της ιστορίας» Ηρόδοτο, ο Αρίων δούλευε στην αυλή
του βασιλιά της Κορίνθου, Περίανδρου. Διάσημος για τη μουσική του σε όλη
τη Μεσόγειο. Κατά την επιστροφή του στην Κόρινθο έπειτα από ένα επικερδές ταξίδι στην Ιταλία, το πλήρωμα στράφηκε εναντίον του με σκοπό να τον ληστέψει. Σαν τελευταία επιθυμία ζήτησε να παίξει για τελευταία φορά τη λύρα του. Καθώς ολοκλήρωσε τον πένθιμο σκοπό του έπεσε στη θάλασσα, αλλά τη ζωή του έσωσε ένα κοπάδι δελφινιών που είχε μαγευτεί από τη μουσική του και τον μετέφερε στην ακτή.
“Είναι τα βλέφαρά μου διάφανες αυλαίες. Όταν τ' ανοίγω βλέπω εμπρός μου ό,τι κι αντύχει. Όταν τα κλείνω βλέπω εμπρός μου ό,τι ποθώ.”
-Ανδρέας Εμπειρίκος, Ενδοχώρα
.. Κι ωστόσο, ίσαμε την ώρα την καλή του γυρισμού σου, θα στρώσουμε τη γη με δάφνες για να πατήσεις εσύ, για να πατήσει η Ευρυδίκη ... - Διονύσιος Σολομός
Η λέξη ίρις σημαίνει "μάτι του ουρανού". Ήταν το όνομα πού δόθηκε στη θεά , στο λουλούδι και στην κόρη των ματιών μας. Αυτό σημαίνει, ότι καθένας από μας κουβαλάει μαζί του ένα κομμάτι ουρανού.
Όταν ο Νάρκισσος πέθανε, η λιμνούλα στην οποία καθρεπτιζόταν έβαλε τα κλάματα. Οι νύμφες Ορειάδες τη συμπόνεσαν. Είχε δίκιο να κλαίει καθώς έχασε έναν τόσο
όμορφο σύντροφο…
Η Μούσα Τερψιχόρη επινόησε το χορό, την άρπα και την παιδεία. Ονομάστηκε Τερψιχόρη, επειδή ετέρπετο, ευχαριστιόταν με το χορό.
Ίσως και από τη μάθηση (που τέρπει τους ακροατές).
… Κ’ οι πύλες θ’ ανοίξουν,
συνοδευόμενη από παιδικές φυσαρμόνικες, να περάσει η πομπή με την ποίηση - αγάπη που από αιώνα σε αιώνα δεν θα πάψει να ραίνει το χώμα με φως.
- Νικηφόρος Bρεττάκος. Το χρυσό αμάξι, 200
… Από το Χάος ακόμη δημιουργήθηκαν το Έρεβος κι η μαύρη νύχτα. Κι απ’ τη
Νύχτα «γεννήθηκε» ο Αιθέρας κι η Ημέρα, που τα γέννησε σμίγοντας με «φιλότητα» με το Έρεβος…
- Ησιόδου Θεογονία
Ο μυθικός βασιλιάς της Κύπρου Πυγμαλίωνας ερωτευμένος με την τέλεια
ομορφιά της Αφροδίτης δεν μπορούσε να βρει την ιδανική γυναίκα. Έτσι
έφτιαξε ένα πανέμορφο άγαλμα το οποίο ερωτεύτηκε. Η Αφροδίτη για χάρη του ζωντάνεψε το άγαλμα και το ονόμασε Γαλάτεια επειδή ήταν άσπρη σαν το μάρμαρο. Από την ένωση τους γεννήθηκε ο Πάφος, πατέρας του Κινύρα.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Θησέας συναντά την Αριάδνη, οδηγό της ψυχής
(ψυχοπομπό). Η Αριάδνη αποτελεί την αντανάκλαση της ψυχής του ανθρώπου.
Οδηγεί τον ήρωα στο ασυνείδητο, το λαβύρινθο ο οποίος συνδέεται επίσης με τη μήτρα, επομένως με την πνευματική αναγέννηση.
.. Κι ωστόσο, ίσαμε την ώρα την καλή του γυρισμού σου, θα στρώσουμε τη γη με δάφνες για να πατήσεις εσύ, για να πατήσει η Ευρυδίκη ... - Διονύσιος Σολομός
Οι Πλειάδες, οι επτά αδελφές που έγιναν αστέρια. Από τις επτά αδελφές μόνο
έξι αστέρια είναι ορατά στον ουρανό χωρίς τηλεσκόπιο. Μία από τις Πλειάδες, η Μερόπη, εγκατάλειψε τις αδελφές της επειδή ήταν ντροπιασμένη εξαιτίας
του γάμου της με θνητό άντρα, ο οποίος συνέβη επίσης να είναι εγκληματίας.
Οι Πλειάδες, ήταν επτά αδελφές. Στα αρχαία ελληνικά, η λέξη πλειάδες
σημαίνει "περιστέρια". Ο Ωρίωνας παγιδεύτηκε στην αγάπη του για την Πλειώνη και τις γοητευτικές κόρες της και τις κυνηγούσε. Μετά από αρκετά χρόνια, ο Δίας επενέβη και μεταμόρφωσε τις γυναίκες σε περιστέρια για να τις βοηθήσει να δραπετεύσουν.
Η λέξη ίρις σημαίνει "μάτι του ουρανού". Ήταν το όνομα πού δόθηκε στη θεά , στο λουλούδι και στην κόρη των ματιών μας. Αυτό σημαίνει, ότι καθένας από μας κουβαλάει μαζί του ένα κομμάτι ουρανού.
Ηώ ή Ηώς ήταν προσωποποιημένη θεότητα του πρώτου φωτός της ημέρας, η Αυγή, κόρη της Θείας και του Υπερίωνος και αδελφή του Ήλιου και τηςΣελήνης η Αουρόρα των Λατίνων.
Η Ίριδα συνοδεύει τις ψυχές των ανθρώπων στην αιώνια ειρήνη μέσα από το
μονοπάτι του ουράνιου τόξου. Ταξιδεύει πάνω στο ουράνιο τόξομεταφέροντας τα μηνύματα των θεών στους ανθρώπους.
Όταν ο Νάρκισσος πέθανε, η λιμνούλα στην οποία καθρεπτιζόταν έβαλε τα κλάματα. Οι νύμφες Ορειάδες τη συμπόνεσαν. Είχε δίκιο να κλαίει καθώς έχασε έναν τόσο
όμορφο σύντροφο…
Έκλειψη ηλίου ονομάζεται το φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Ήλιο και τη Γη. Στη δική μου εκδοχή η
πανέμορφη θεά η Σελήνη μπαίνει μπροστά από το θεϊκό φως του ζωοδότη
Ήλιου, σε μια ιερή ένωση του σκότους και του φωτός στην απόλυτη ισορροπία της ψυχοσύνθεσης του ανθρώπου που παλεύει στην κυριολεξία
ανάμεσα στο κακό και το καλό.
Ερινύες: αρχέγονες, καταχθόνιες θεότητες που τιμωρούν σκληρά όποιον
ξεφεύγει από το μέτρο (τύψεις).
Η Μούσα Τερψιχόρη επινόησε το χορό, την άρπα και την παιδεία. Ονομάστηκε Τερψιχόρη, επειδή ετέρπετο, ευχαριστιόταν με το χορό.
Ίσως και από τη μάθηση (που τέρπει τους ακροατές).
Όταν ο Παν παίζει τον αυλό η Πανίδα και η Χλωρίδα πλημυρίζουν την μάνα
Γη με ομορφιά! Ο Παν συμβολίζει τον μύστη, την ψυχή που αναρριχάται στο
πνευματικό οικοδόμημα, το όρος της αρετής. Η αναρρίχηση των ψυχών
γίνεται με τρόπο μουσικό, με την σύριγγα του Πανός, και με την αρμονία.
Σύμφωνα με τον «πατέρα της ιστορίας» Ηρόδοτο, ο Αρίων δούλευε στην αυλή
του βασιλιά της Κορίνθου, Περίανδρου. Διάσημος για τη μουσική του σε όλη
τη Μεσόγειο. Κατά την επιστροφή του στην Κόρινθο έπειτα από ένα επικερδές ταξίδι στην Ιταλία, το πλήρωμα στράφηκε εναντίον του με σκοπό να τον ληστέψει. Σαν τελευταία επιθυμία ζήτησε να παίξει για τελευταία φορά τη λύρα του. Καθώς ολοκλήρωσε τον πένθιμο σκοπό του έπεσε στη θάλασσα, αλλά τη ζωή του έσωσε ένα κοπάδι δελφινιών που είχε μαγευτεί από τη μουσική του και τον μετέφερε στην ακτή.
… Κ’ οι πύλες θ’ ανοίξουν,
συνοδευόμενη από παιδικές φυσαρμόνικες, να περάσει η πομπή με την ποίηση - αγάπη που από αιώνα σε αιώνα δεν θα πάψει να ραίνει το χώμα με φως.
- Νικηφόρος Bρεττάκος. Το χρυσό αμάξι, 200
Ο μυθικός βασιλιάς της Κύπρου Πυγμαλίωνας ερωτευμένος με την τέλεια
ομορφιά της Αφροδίτης δεν μπορούσε να βρει την ιδανική γυναίκα. Έτσι
έφτιαξε ένα πανέμορφο άγαλμα το οποίο ερωτεύτηκε. Η Αφροδίτη για χάρη του ζωντάνεψε το άγαλμα και το ονόμασε Γαλάτεια επειδή ήταν άσπρη σαν το μάρμαρο. Από την ένωση τους γεννήθηκε ο Πάφος, πατέρας του Κινύρα.
“Είναι τα βλέφαρά μου διάφανες αυλαίες. Όταν τ' ανοίγω βλέπω εμπρός μου ό,τι κι αντύχει. Όταν τα κλείνω βλέπω εμπρός μου ό,τι ποθώ.”
-Ανδρέας Εμπειρίκος, Ενδοχώρα
… Από το Χάος ακόμη δημιουργήθηκαν το Έρεβος κι η μαύρη νύχτα. Κι απ’ τη
Νύχτα «γεννήθηκε» ο Αιθέρας κι η Ημέρα, που τα γέννησε σμίγοντας με «φιλότητα» με το Έρεβος…
- Ησιόδου Θεογονία
Σημασία δεν έχει που βρίσκεται το κορμί, αλλά που ταξιδεύει η ψυχή.
- Σωκράτης